Энэ их хурал Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах эрхтэй юу?

2019-09-13
Нийтэлсэн: Админ
 1 мин
С.УЯНГА “ТВ-9” телевиз “Үндсэн хуулийг өнгөцхөн засах уу, үндсээр нь өөрчлөх үү” цуврал хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж байгаа билээ. Ээлжит хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүн Н.Оюундарь,  АИХ-ын депутат Д.Банзрагч, МАХН-ын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Уламбаяр, МАХН-ын Гүйцэтгэх товчооны гишүүн С.Ононбаяр нар оролцож “Энэ Их хурал Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах эрхтэй юу” сэдвээр байр сууриа илэрхийллээ. Зочдын ярилцлагаас онцлох эшлэлүүдийг хүргэж байна.  

УИХ-ын гишүүн Н.Оюундарь: ХУУЛИЙН БАЙГУУЛЛАГЫГ ХАРААТ БУС АЖИЛЛУУЛАХ НӨХЦӨЛ БҮРДСЭН

  -Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахдаа юуны өмнө байгалийн баялгийг тэгш хуваарилах зарчмыг тусгасан нь хамгийн гол концепц гэж үзэж байгаа.
-Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр парламентын засаглалыг илүү төгөлдөршүүлж эхэлж байгаа. Парламентын ардчилал Монгол Улсын аюулгүй байдлын баталгаа төдийгүй улс орны хөгжлийн үндэс суурь юм.
-Парламентын засаглал сайжирснаар УИХ-ын гишүүд илүү хариуцлагатай болохоос гадна парламент хууль тогтоох чиглэл рүү ажиллах юм.
-Үндсэн хуульд орж байгаа зарчмын томоохон өөрчлөлтийн нэг нь гүйцэтгэх засаглалыг бэхжүүлэх юм. Ингэснээр Засгийн газарт буюу Ерөнхий сайдад эрх мэдэл өгөх зэргээр бусад орны сайн жишигт нийцэж байна.
-Ерөнхий сайд кабинетаа өөрөө бүрдүүлдэг байх зарчим УИХ-ын II хэлэлцүүлгээр 52 гишүүний саналыг авч чадсангүй.
-Шүүх засаглалыг хараат бус болгох асуудлыг Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр онцгойлж авч үзсэн. ШЕЗ, Шүүхийн сахилгын хороо зэргээр өөрчилсөн.
-Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр орон нутгийн өөрөө удирдах ёсыг бэхжүүлэхээр нэмэлт өөрчлөлт хийсэн нь хамгийн чухал гэж үзэж байна.
-Хууль хүн бүр адилхан үйлчлэхгүй байгааг иргэд шүүмжилдэг нь хууль шүүхийн байгууллагатай холбоотой. Энэ удаагийн Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөд шинэчлэл хийж чадсан заал бол яах аргагүй шүүхтэй холбоотой заалт.  

АИХ-ын депутат Д.Банзрагч: ТӨРД ЗӨВ ХҮНИЙГ СОНГОХ ТОГТОЛЦОО АЛГА

  -Би 1992 оны Үндсэн хуульд төрийн тогтолцооны шийдлийг сайн тусгаж чадаагүй. Тиймээс Үндсэн хуулийг өөрчлөх зайлшгүй шаардлагатай.
-Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах биш шинэчлэн найруулах хэрэгтэй. Монголын нийгэм улс төр, эдийн засаг гажигтай. Эдийн засагт ямар ч зорилго алга.
-Ерөнхийлөгч хүчний байгууллагууддаа сүлжээ үүсгэчихээд дураараа шийдвэр гаргуулдаг боллоо. Их хурал амьдралд нийцэхгүй хууль гаргадаг. Тухайлбал, батлагдаад хэдхэн сар болсон Зөрчлийн хуулийг нэрлэж болно.
-Өнөөгийн Засгийн газар тогтворгүй. Жил хагас болоод солигдож байдаг. Шүүх нь эрх мэдэлтэй, мөнгөтэй хүнд үйлчилдэг. Үүнээс Монголын нийгэм тэр аяараа гажуудсаныг харж болно.
-Нийгмийн гажуудалд хүнээс болж буй зүйл байгаа ч хуулийн нөлөөлөл ч бас бий. Төрд зөв хүнийг сонгох тогтолцоо механизм алга.
-Үндсэн хуулийг шинэчлэхдээ ард түмнээс асуух ёстой. Өмнө батлахдаа ард түмнийг төрийн хэрэгт оролцуулсан. Хууль батлах хүмүүсээ намын квотоор гаргаж ирвэл жинхэнэ шилдэг хүмүүс гарч ирнэ.
-Шинээр сэтгэдэг, өөрчлөлт хийх мэдлэг чадвартай хүмүүсийг сонгож гаргаж ирээд шинэ Үндсэн хуулийг батлуулах хэрэгтэй. Өмнөх систем бол хамгийн зөв.
-Үндсэн хуулийг иж бүрэн өөрчлөхдөө цаг үеэ мэдрэх хэрэгтэй. Бүтнээр нь өөрчлөх нийгмийн уур амьсгал, хүлээлт бий болоогүй байна.  

МАХН-ын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Уламбаяр: ШҮҮХИЙГ АРД ТҮМЭН СОНГОДОГ БАЙХ ХЭРЭГТЭЙ

  -1992 оны Үндсэн хууль батлагдсанаас хойшхи 27 жилд Монголын нийгэм тэр аяараа хэлмэгдсэн. Дахиад 20-30 жил Монголын нийгэм, ард түмнийг хэлмэгдүүлэхгүйн тулд Үндсэн хуулийг эргэж харах ёстой.
-1992 оны Үндсэн хуулиас болж маш олон залуучууд боловсрол эзэмшиж чадаагүй. Гэр бүл зохиож, орон сууцтай болж чадахгүй хэлмэгдсэн.
-Нийгмийн захиалгатай олон асуудлыг одоогийн Үндсэн хуулиар шийдвэрлэхгүй юм бол дахиад нэг үе хэлмэгдэнэ. Хойч үедээ хараалгах зэмлүүлэх зүйлийг битгий хийгээсэй гэж бодож байна.
-Өнөөгийн Үндсэн хуулийг цогцоор нь өөрчлөх шаардлагатай. Тодорхойгүй заалтууд маш олон бий. Монголд Их хурал гэж байхгүй, дандаа сул гишүүд байгааг өөрсдөө олж харахгүй байна.
-Үндсэн хуулийн 35 хувьд л нэмэлт өөрчлөлт оруулаад нэмэргүй. Цаана нь Монголын нийгэмд шийдлээ хүлээсэн олон асуудал байгааг олж харахгүй байна.
-Байгалийн баялгийг ард түмэнд өгөх үү, шүүхийг нийтээрээ сонгох уу, засаглалын ямар байх гээд олон асуудлыг Үндсэн хуулиар шийдвэрлэж өгөх хэрэгтэй.
-Гэтэл өнөөдөр эрх баригч нам 2020 онд өөрсдийгөө хамгаалахын тулд Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж байна.
-Үндсэн хууль засаглалаа анхнаасаа буруу зурсан учраас одоо сонгодог утгаараа ажиллаж чадахгүй байна. Ерөнхийлөгчийн засаглалтай болоход муудах юм байхгүй. Ерөнхийлөгч буруу шийдвэр гаргавал санал нь унаад явах боломжтой.  

МАХН-ын Гүйцэтгэх товчооны гишүүн С.Ононбаяр: АРД ТҮМНЭЭС САНАЛ АСУУХ ШААРДЛАГАГҮЙ

  -Үндсэн хуулийг хөгжлийнхөө явцад хэд хэдэн удаа өөрчиллөө. Энэ хугацаанд Монголд парламентын засаглал тохирохгүй гэдэг нь харагдлаа. 1996-2000 оны хооронд дөрвөн Засгийн газрын нүүр үзлээ.
-1992 оны Үндсэн хуулийг үндсээр нь өөрчлөх шаардлагатай. 35 хувийг өөрчилнө гэдэг бол эрх баригчдад зориулсан хувилбар.
-МАХН-аас Шинэ Дээд хуулийг боловсруулж сүүлийн хоёр жил бүх, аймаг сум, дүүрэгт танилцуулсан. Бид Ерөнхийлөгчийн засаглалтай байж хоёр парламенттай байя гэж үзэж байгаа.
-Үндсэн хууль батлагдсанаас хойшхи 27 жил ард түмний амьдрал сайжирсангүй. Харин олигархи, МАНАН бүлэглэлийн цөөн хэдэн хүн баяжлаа.
-Монгол хүнийг төрийн хамгаалалтад авахыг Үндсэн хуульд тусгаж өгөх ёстой. Мөн эрүүл мэндийн үйлчилгээ үнэ төлбөргүй, оюутны сургалтын төлбөрийг төрөөс бүрэн даадаг системийг бий болгох хэрэгтэй.
-МАХН-аас боловсруулсан Шинэ Дээд Үндсэн хуульд шүүхийг ард түмнээр сонгуулахаар тусгасан. Шүүгч засаглал ард түмний мэдэлд байхаар хуульчилсан.
-МАН-ын боловсруулсан Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөд реформын шинжтэй ямар ч заалт байхгүй.
-Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөс Ерөнхийлөгч саналаа татсан учраас одоо ямар ч төсөл байхгүй. Тиймээс ард түмнээс санал асуух шаардлагагүй. Тийм төсөл ч байхгүй.
-Ард түмнээс асуух гэж байгаа бол засаглалын хэлбэр, байгалийн баялаг, шүүх засаглалаа асуух хэрэгтэй. Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин 2019.9.13  БААСАН  №182  (6149)  
“...Ардчилал” хэмээн дуугарах АН-ын “зургаан заан”

Дээхнэ, 20-иод жилийн өмнө Төрийн наадмын дэвжээ, Монгол бөхийн өргөөг эзэгнэсэн зу

Уржигдар 06 цаг 00 мин
Бурханы сүм, "Итгэл найдварын ой" аяныг зохион байгуулж уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцлээ

БАЯНГОЛ ДҮҮРГИЙН ДАМДИНБАЗАРЫН ГУДАМЖИНД МОД ТАРЬЖ, ЗҮЛЭГЖҮҮЛЭХ АЖИЛ ХИЙЖЭЭ.

16 цаг 34 мин
“Дулаанбаатар” аян 2028 он хүртэл үргэлжилнэ

Манай улсад тулгамддаг томоохон асуудал бол  агаарын бохирдол. Олон жилийн ху

Өчигдөр 06 цаг 00 мин
Ядаж “…Хөх нүүрсийг чинь хар нүүрсээрээ бартердъя” гэх ухаан энэ төрийн түшээдээс гарахгүй юм

Наадам дөхлөө. Наадмын маргааш намар болно. Намрыг залгаад өвөл ирнэ. Ердөө дөрвөн

Өчигдөр 06 цаг 00 мин
Гаднаас эдийн засгаа чангалуулаад, дотроо бүсээ чангалаад…

Г.Занданшатарын Засгийн газрын анхны хуралдаанаас “...Эдийн засгийн хүндрэли

Өчигдөр 06 цаг 00 мин
О.Батнайрамдал: Оюу толгойн далд уурхайн асуудлаар Рио Тинто АНУ-ын санд 138.75 сая доллар төлөхөөр тохирч байна

УИХ-ын гишүүн О.Батнайрамдалтай Оюу толгойг тойрсон асуудлаар өмнө нь хоёр ч

Өчигдөр 06 цаг 00 мин
"ДЦС-3"-т Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгч томилон ажиллуулна

"ДЦС-3"-т Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгч томилон ажиллуулна

Уржигдар 16 цаг 01 мин
Н.Номтойбаяр: Засгийн газрын бүрэлдэхүүн надад таалагдаагүй учраас татгалзсан

Н.Номтойбаяр: Засгийн газрын бүрэлдэхүүн надад таалагдаагүй учраас татгалзсан

Уржигдар 15 цаг 57 мин
Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт Үндсэн хуулиа биелүүлэх шаардлага хүргүүллээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт Үндсэн хуулиа биелүүлэх шаардлага хүргүүллээ

Уржигдар 15 цаг 05 мин
Г.Занданшатарын танхим анхны хуралдаанаа хийлээ

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар танхимын сайд нараа УИХ-д танилцуулан томилсон

Уржигдар 06 цаг 00 мин
“...Ардчилал” хэмээн дуугарах АН-ын “зургаан заан”

Дээхнэ, 20-иод жилийн өмнө Төрийн наадмын дэвжээ, Монгол бөхийн өргөөг эзэгнэсэн зу

Уржигдар 06 цаг 00 мин
Бурханы сүм, "Итгэл найдварын ой" аяныг зохион байгуулж уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцлээ

БАЯНГОЛ ДҮҮРГИЙН ДАМДИНБАЗАРЫН ГУДАМЖИНД МОД ТАРЬЖ, ЗҮЛЭГЖҮҮЛЭХ АЖИЛ ХИЙЖЭЭ.

16 цаг 34 мин