Х.ОЮУНБОЛД

Биологичид махчин халимнууд нүдэндээ шүдтэй болохыг илрүүлжээ. Энэ шүднүүд нь өөр ямар ч сээр нуруутанд ажиглагддаггүй маш гайхалтай зүйлүүдийн нэг гэнэ. Магадгүй та махчин халим нь дэлхийн хамгийн том загас гэж мэддэг байх. Дунджаар 12 метр гаруй, дээд тал нь 18 метр хүрдэг энэ усны амьтан нь халуун дулаан орны усанд сэлдэг. Планктон гэж нэрлэдэг усан хөвдөг махбодиудаар хооллодог аж. Харин нүдэнд нь байдаг шүднүүд нь юу бол. “Plos One” эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд нийтлэгдсэн шинэ судалгаагаар халим загасны нүдний алим нь хими, биологи, механик аюулд өртөхөд бэлэн байдаг аж. Тиймээс тэдэнд хамгаалалт шаардлагатай байдаг байна. 
Тодруулбал, махчин загасыг болон зураасыг нь хамарсан энэ шүднүүд нь бат бэх жижигхэн хайрснууд юм. Загасны хайрс учраас бүтцээрээ шүдтэй төстэй.  Түүнчлэн гадна талын дээд давхарга нь паалантай төстэй хатуу эдээр хучигдсан байдаг ажээ. Загасны энэ хайрсан давхарга нь хуяг дуулганы үүргийг гүйцэтгэдэг байна. Гэхдээ хурдан сэлэх боломжийг олгодог аж. Хэдийгээр махчин загаснууд нь хайрсаар хучигдсан нь мэдэгддэг ч хамгийн гайхалтай нь нүдэн дотроо  хайрстай байдаг байна. Өөр нэг сонирхол төрүүлсэн зүйл нь нүдний ухархай дахь нүднийхээ алимаа сугалж чаддаг аж. Гэхдээ харах чадвар нь хэвээр байдаг гэнэ. 

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин 2021.1.28 ПҮРЭВ № 20 (6497)