З.Батцэцэг

Америкийн театр, киноны жүжигчин, продюсер, сценарист, телевизийн хөтлөгч. 1980-1990-ээд оны Холливудын хамгийн тод оддын нэг.

Түүний жинхэнэ нэрийг Карин Элейн Жонсон гэдэг.

Тэрээр 1955 оны арваннэгдүгээр сарын 13-нд Нью-Йорк хотын Челси хотод, цагаачид голдуу амьдардаг, ядуу гэр бүлд төржээ. Карин хүүхэд насны "Whoopi" хочоо хожимоо нэрээ болгон авсан.

Найман настайдаа тэрээр Хелен Рубенштейний нэрэмжит Хүүхдийн Туршилтын театрт тоглож эхэлсэн бөгөөд тэндээс анхны тайзны туршлага, жүжигчний хичээлээ авчээ. Багш нар нь түүний авьяасыг өндрөөр үнэлдэг байв.

Карин бүрэн ерөнхий боловсрол эзэмшээгүй. Түүнийг удаан сурдаг гэж үздэг байсан бөгөөд дислекси буюу унших, бичихэд бэрхшээлтэй гэсэн оноштой сургуулиа орхихоос өөр аргагүй болсон.

1960-аад оны сүүлээр Карин хиппи хөдөлгөөнд нэгдэж, гэр орноо орхин нийтийн байранд амьдрах болсон бөгөөд тэндээ марихуанд донтож, улмаар хар тамхинд донтжээ. Удаан хугацаанд тэрээр ажилгүй байсан бөгөөд ажилгүйдлийн тэтгэмжээр амьдардаг байв.

Тэрээр 1970-аад оны эхээр "Хар тамхины эсрэг" байгууллагын идэвхтэн Элвин Мартинтай уулзах хүртлээ хар тамхины донтолтоос ангижрах гэж хэд хэдэн удаа оролдсон ч тусыг эс олжээ. Элвин түүнийг амьдралаа өөрчлөхийг ятгаж, хар тамхинаас гарахад нь тусалсан. Тэд удалгүй гэрлэж, жилийн дараа Карин Александра хэмээх охин төрүүлэв.

Карин 1974 онд театрын агентлагаар дамжуулан Сан Диего дахь шинэ театрт жүжигчнээр орох хүртлээ шөнийн харуулаар ажиллаж, тоосго өрж, цогцосны газарт цогцос буддаг байв. Элвин Нью Йоркоос явахаас татгалзаж, тэд салахаас өөр аргагүй болсон. Тэр охин Каринтай хамт Америкийн баруун эрэг рүү нүүжээ.

Тэрээр театрын карьераа Вупи Голдберг нэрээр эхлүүлсэн. Сан Диегод тэрээр хотын  театрыг байгуулахад тусалсан бөгөөд дараа нь “Black street” театрт (Сан Франциско) нүүсэн. Тэрээр хэд хэдэн дүрд тоглосон.

Түүний анхны дүрүүдийн нэг бол “Зоригтой ээж” жүжгийн гол дүр юм. Вупи нэг орой гол дүрд тоглож байхдаа өвчтэй жүжигчний орон тоог нөхөх шаардлагатай болсноор тэрээр гуйлгачингаас эхлээд саятан хүртэлх зургаан дүрд зэрэг тоглох шоуны санааг гаргажээ.

1983 онд эхлүүлсэн энэхүү төсөл нь "The Ghost Show" нэртэй байсан бөгөөд маш амжилттай болсон. Вупи түүнтэй хамт Америк даяар төдийгүй Канад, Европт аялан тоглолт хийсэн. Уг жүжгийг найруулагч Майк Николс анзаарсан бөгөөд 1984 онд Вупид Бродвэйд тоглоход тусалсан. Тэнд тэрээр “Есүс Христ супер од” зэрэг хэд хэдэн бүтээлд тоглосон.

Дараагийн жилүүдэд түүний киноны карьер түүнд театрт тоглох цаг бараг үлдээгээгүй ч "Хайрын захидал" мелодрамд Т.Дальтонтой хамт хийсэн уран бүтээл нь алдартай.

1985 онд Алис Уолкерын "Нил ягаан өнгө" киноны зохиолыг ("Салхинд туугдагсад"-ын Афроамерик хувилбар) сонсоод Вүүпи зохиолчид захидал илгээж, кинонд тоглохыг хүссэн байна. Вупигийн театрын уран бүтээлийг аль хэдийн мэддэг болсон Алис Уокер энэхүү саналыг найруулагч Стивен Спилбергт тавьсан бөгөөд жүжигчин бүсгүй түүхийн туршид дарамтанд орсон гэрийн эзэгтэйгээс бие даасан сэтгэлгээтэй, шийдэмгий эмэгтэй болтлоо оюун санааны хувьд хувьсан өөрчлөгдөж буй хар арьст Америкийн Селиа Жонсоны гол дүрийг хүлээн авсан юм. Вупи Голдбергийн анхны кино нь Алтан бөмбөрцөг болон Оскарт нэр дэвшсэн.

Гүн драм дүрд тоглож эхэлсэн Вупи Голдберг киноны карьераа инээдмийн, гэмт хэргийн, мөрдөгч, цуврал, шинжлэх ухааны уран зөгнөлт гэх мэт энтертайнмент төрлөөр үргэлжлүүлсэн. Түүний хамгийн алдартай кинонуудаас дурдвал "Үсэрч буй Жак", "Хулгайч", "Үхлийн гоо үзэсгэлэн", "Урагшаа гэлэнмаа!", "Сүнс", "Камелотын баатар" болон бусад. Тэрээр өөрийгөө дур булаам, хачирхалтай дүр, ёс заншлыг үл тоомсорлодог бие даасан эмэгтэй хэмээн тодорхойлсон нь түүний төлөвшсөн энгийн зан чанараас ихээхэн шалтгаалсан юм. Гэсэн хэдий ч түүний драмын киноны бүтээлүүд, тухайлбал, "Миссисипигийн сүнс", "Гэртээ харих урт зам", Сан Себастианы олон улсын кино наадмаас Гран При шагнал хүртсэн Андрей Кончаловскийн "Хомер Эдди хоёр" зэрэг кинонуудаараа алдартай.

1991 онд Вупи Голдберг "Сүнс" киноны зөн билэгч Ода Мэй Брауны дүрээр Оскарын шагнал хүртжээ. 1992 оны Каннын кино наадамд Вупи Голдбергийн гол дүрд нь тоглосон "Серафина" болон Холливудын ёс суртахууны талаарх Роберт Алтманы "Тоглогч" кинонууд олны сонирхлыг татсан.

Вупи Голдберг мөн хүүхэлдэйн киноны дуу хоолой, баримтат киноны хүүрнэл хийсэн.

Вупи Голдберг кино карьерынхаа хажуугаар телевизийг байлдан дагуулсан. Тэрээр "Comic Relief" инээдмийн шоунд хэдэн жил тогтмол оролцож, өөрийн ток шоугаа хөтөлж байсан.

Тэрээр "Оддын аялал" шинжлэх ухааны уран зөгнөлт телевизийн олон ангит кинонд хэд хэдэн улирал тоглож, өөр хэд хэдэн цувралд зочлон тоглосон ("Сарны гэрэл" (ТВ цуврал), 3-р улирал, 3-р анги).

1994 онд Вупи Голдберг Оскарын хөтлөгчөөр анх оролцсон. Түүнээс хойш тэрээр янз бүрийн шагнал гардуулах ёслолыг зохион байгуулж, асар их амжилтанд хүрсэн.

Вупи Голдберг АНУ-ын засаг захиргаа болон Бүгд найрамдах намын консерватив үйл ажиллагааг ил тод шүүмжилж, соёл, шашны эрх тэгш байдал, ижил хүйстнүүдийн гэрлэлтийг хуульчлахыг уриалж, нийгмийн радикал үзэл бодлоо нуудаггүй.

Тэрээр 1998 онд "Ном" хэмээх номоо хэвлүүлсэн бөгөөд энэ номонд тэрээр өөрийн өвөрмөц хэв маягаараа улс төрийн зөвшилцлийн дор нуугдаж буй орчин үеийн нийгмийн хоёр нүүртэй байдлыг өгүүлдэг.

Эх сурвалж: polit.mn