Төрсөн билгийн жил хийгээд насаа зөв тогтоох арга

2015-02-12

Нийтэлсэн: Админ

1 мин

ХУВААЛЦАХ

ЖИРГЭХ

Хуулбарлахыг хориглоно

Монгол Улсын Шинжлэх ухааны гавъяат зүтгэлтэн, Монголын Үндэсний ШУА-ийн академич, шинжлэх ухааны доктор (ScD), профессор, зурхайч Урианхай Лхасрангийн Тэрбиш

Аргын оныг билгийн жилд, билгийн жилийг аргын онд шилжүүлэхэд доорхи хүснэгтийг ашиглана. Хүснэгтэд буй тоонууд нь жарны доторхи жилийн дугаар болно.

Тэр дугаар нь тухайн жил болон түүний махбода хоёрын уулзвар дээр буй.

Махбода жил	Гал	Шороо	Төмөр	Ус	Мод
Туулай	1	13	25	37	49
Луу	50	2	14	26	38
Могой	51	3	15	27	39
Морь	40	52	4	16	28
Хонь	41	53	5	17	29
Бич	30	42	54	6	18
Тахиа	31	43	55	7	19
Нохой	20	32	44	56	8
Гахай	21	33	45	57	9
Хулгана	10	22	34	46	58
Үхэр	11	23	35	47	59
Бар	60	12	24	36	48

Жарны тооллын билгийн жилийг аргын онд шилжүүлэх арга

Одоо билгийн жилийг хүснэгт ашиглан аргын онд шилжүүлэх хялбар аргыг зохиоё.

Жарны дугаарыг a, жилийн дугаарыг b, билгийн жилд харгалзах оныг о үсгээр тэмдэглэе.

Билгийн жилийг аргын онд шилжүүлэх томъёо нь:

o=1026+(a-1)*60+b болно.

Жишээлбэл: XYI жарны гал морин жилийг аргын онд шилжүүлье. Жарны дугаар нь a=16, Хүснэгтээс харвал гал морин жил нь b=40

o=1026+(a-1)*60+b=1026+(16-1)*60+40=1026+900+40=1966

буюу 1966 он болж байна.

Аргын оныг жарны жилд шилжүүлэх арга

Одоо аргын оныг билгийн жилд шилжүүлэх аргыг зохиоё.

Тухайн аргын оноос 1026-г хасч, гарсан ялгаврыг 60-д хуваасны бүхэл үлдэгдэл нь олох билгийн жилийн дугаар бөгөөд ногдвор дээр 1-ийг нэмбэл олох билгийн жилийг харъяалах жарны дугаар гарна. Хүснэгтэд буй дугаараар билгийн жил хийгээд түүний махбодыг олно.

1962 оныг билгийн жилд шилжүүлье.

1962-1026=936. 936:60=15(36). 36 нь билгийн жилийн дугаар. Хүснэгтээс харвал 36 дугаартай жил нь усан бар байна. 15+1=16. усан бар жилийг харъяалах жарны дугаар 16 буюу 1962 он нь XYI жарны усан бар жил болж байна. Дээрхи хоёр аргаар төрсөн жилээ олж болно.

Нэгэн зүйл. Монгол зурхайн ёсоор 120 жилийн цагаан сар хэдүйд эхлэснийг мэдэх хүснэгт

Шинийн нэгэнд аргалзах аргын он, сар, өдөр	Билгийн жилийн нэр	Шинийн нэгэнд харгалзах гараг
1896.02.14	* Гал бич	Сугар
1897.02.02	Гал тахиа	Ангараг
1898.02.21	Шорон нохой	Сумъяа
1899.02.11	Шороон гахай	Санчир
1900.02.01	Төмөр хулгана	Бархасвадь
1901.02.20	Төмөр үхэр	Буд
1902.02.09	Усан бар	Адъяа
1903.01.29	Усан туулай	Бархасвадь
1904.02.17	Модон луу	Буд
1905.02.05	Модон могой	Адъяа
1906.02.24	Гал морь	Санчир
1907.02.13	Гал хонь	Буд
1908.02.03	Шороон бич	Сумъяа
1909.02.21	Шороон тахиа	Адъяа
1910.02.10	Төмөр нохой	Бархасвадь
1911.01.31	Төмөр гахай	Ангараг
1912.02.19	Усан хулгана	Сумъяа
1913.02.07	Усан үхэр	Сугар
1914.02.25	Модон барс	Буд
1915.02.15	Модон туулай	Сумъяа
1916.02.04	Гал луу	Сугао
1917.02.22	Гал могой	Бархасвадь
1918.02.12	Шороон морь	Ангараг
1919.02.01	Шороон хонь	Санчир
1920.02.20	Төмөр бич	Сугар
1921.02.08	Төмөр тахиа	Ангараг
1922.01.28	Усан нохой	Санчир
1923.02.16	Усан гахай	Сугар
1924.02.05	Модон хулгана	Ангараг
1925.02.24	Модон үхэр	Ангараг
1926.02.13	Гал бар	Санчир
1927.02.03	** Гал туулай	Бархасвадь
1928.02.22	Шороон луу	Буд
1929.02.10	Шороон могой	Адъяа
1930.01.30	Төмөр морь	Бархасвадь
1931.02.18	Төмөр хонь	Буд
1932.02.07	Усан бич	Адъяа
1933.02.25	Усан тахиа	Санчир
1934.02.14	Модон нохой	Буд
1935.02.04	Модон гахай	Сумъяа
1936.02.23	Гал хулгана	Адъяа
1937.02.12	Гал үхэр	Сугар
1938.02.01	Шороон барс	Ангараг
1939.02.20	Шороон туулай	Сумъяа
1940.02.09	Төмөр луу	Сугар
1941.01.28	Төмөр могой	Ангараг
1942.02.16	Усан морь	Сумъяа
1943.02.05	Усан хонь	Сугар
1944.02.25	Модон бич	Сугар
1945.02.13	Модон тахиа	Ангараг
1946.02.03	Гал нохой	Адъяа
1947.02.21	Гал гахай	Сугар
1948.02.10	Шороон хулгана	Ангараг
1949.01.29	Шороон үхэр	Санчир
1950.02.17	Төмөр бар	Сугар
1951.02.07	Төмөр туулай	Буд
1952.02.26	Усан луу	Ангараг
1953.02.15	Усан могой	Адъяа
1954.02.04	Модон морь	Бархасвадь
1955.02.23	Модон хонь	Буд
1956.02.12	Гал бич	Адъяа
1957.01.31	Гал тахиа	Бархасвадь
1958.02.19	Шороон нохой	Буд
1959.02.08	Шороон гахай	Адъяа
1960.02.27	Төмөр хулгана	Буд
1961.02.16	Төмөр үхэр	Бархасвадь
1962.02.05	Усан бар	Сумъяа
1963.02.25	Усан туулай	Сумъяа
1964.02.14	Модон луу	Сугар
1965.02.02	Модон могой	Ангараг
1966.02.21	Гал морь	Сумъяа
1967.02.10	Гал хонь	Сугар
1968.01.30	Шороон бич	Ангараг
1969.02.17	Шороон тахиа	Сумъяа
1970.02.07	Төмөр нохой	Санчир
1971.02.26	Төмөр гахай	Сугар
1972.02.15	Усан хулгана	Ангараг
1973.02.04	Усан үхэр	Адъяа
1974.02.23	Модон бар	Санчир
1975.02.12	Модон туулай	Буд
1976.02.01	Гал луу	Адъяа
1977.02.19	Гал могой	Санчир
1978.02.08	Шороон морь	Буд
1979.02.27	Шороон хонь	Ангараг
1980.02.17	Төмөр бич	Адъяа
1981.02.05	Төмөр тахиа	Бархасвадь
1982.02.24	Усан нохой	Буд
1983.02.13	Усан гахай	Адъяа
1984.02.02	Модон хулгана	Бархасвадь
1985.02.20	Модон үхэр	Буд
1986.02.09	Гал бар	Адъяа
1987.01.30	*** Гал туулай	Сугар
1988.02.18	Шороон луу	Бархасвадь
1989.02.07	Шороон могой	Ангараг
1990.02.26	Төмөр морь	Сумъяа
1991.02.15	Төмөр хонь	Сугар
1992.02.04	Усан бич	Ангараг
1993.02.22	Усан тахиа	Сумъяа
1994.02.11	Модон нохой	Сугар
1995.01.31	Модон гахай	Ангараг
1996.02.19	Гал хулгана	Сумъяа
1997.02.08	Гал үхэр	Санчир
1998.02.27	Шороон бар	Сугар
1999.02.17	Шороон туулай	Буд
2000.02.06	Төмөр луу	Адъяа
2001.02.24	Төмөр могой	Санчир
2002.02.13	Усан морь	Буд
2003.02.2	Усан хонь	Адъяа
2004.02.21	Модон бич	Санчир
2005.02.9	Модон тахиа	Буд
2006.1.30	Гал нохой	Сумъяа
2007.2.18	Гал гахай	Адъяа
2008.2.08	Шороон хулгана	Сугар
2009.2.25	Шороон үхэр	Буд
2010.2.14	Төмөр бар	Адъяа
2011.2.03	Төмөр туулай	Бархасвадь
2012.2.22	Усан луу	Буд
2013.2.11	Усан могой	Сумъяа
2014.1.31	Модон морь	Сугар
2015.2.19	Модон хонь	Бархасвадь

Тайлбар

*XY жарны 30-р жил

**XYI жарны эх

***XYII жарны эх

Хоёр жилийн заагаар төрсөн хүмүүс ямар жилтэй болохоо эндүүрэггүй олоход туслах зорилгоор сүүлийн 118 жилийн хаврын эхэн сар буюу цагаан сарын шинийн нэгний арга билгийн тохироог хавсаргав.