
Г.АРИУНЦЭЦЭГ
“Зууны мэдээ” сонин үндэсний үйлдвэрлэгчдээ дэмжин дотоодын үйлдвэрлэлийн бүтээгдэхүүн ямар шат дамжлагаар бүтдэгийг “Market watch” булангаараа дамжуулан танилцуулдаг. Энэ удаад гялгар уут, хуванцар савыг дахин боловсруулдаг “Сан-Оргиу” компанийн үйлдвэрлэсэн эцсийн бүтээгдэхүүнтэй танилцуулж байна.
Хог хаягдал дахин боловсруулах үйлдвэр манай улсад 27 байдаг. Үүний нэг нь гялгар уут, хуванцар савыг дахин боловсруулж гадаа талбайн сандал, хашаа, шон, боржуур, траншейны таг, хурд сааруулагч зэрэг олон төрлийн бүтээгдэхүүн хийдэг “Сан-Оргиу” компани юм. 2004 онд Дархан хотод анхны үйлдвэрээ нээсэн бөгөөд 2012 онд Улаанчулуутад салбар үйлдвэрээ нээжээ. Өдөрт 600-700 кг хаягдлаар 50-100 ширхэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна. Өөрөөр хэлбэл, жилд 180-210 тонн хаягдал ашигладаг гэсэн үг. Тус компанийн менежер Д.Болортунгалаг “Манай бүтээгдэхүүний хэрэглээ урт хугацааг даах чадвартай байдгаараа бусдаас ялгарах онцлогтой. Мөн ус чийг даах чадвар илүү учраас хэлбэрээ алдахгүй” хэмээн онцлов. Газар тариалан эрхлэгчид тэдний бүтээгдэхүүнээр хашаа барихыг илүүд үздэг аж. Учир нь цас, бороонд элэгдэхгүй бөгөөд зардлаа хэмнэх боломжтой гэж үздэг байна. Түүхий эдээ төвлөрсөн цэгээс худалдаж авахаас гадна, хувь хүмүүс авчирч борлуулдаг. Мөн компаниудтай хамтарч ажилладаг юм байна. Харилцагч компаниуддаа бүтээгдэхүүнээ борлуулахдаа тодорхой хувийн хөнгөлөлт үзүүлдэг тухай тус компанийн менежер хэлэв.
Хуванцар түүхий эдийг шууд төхөөрөмжинд хийж болдоггүй учир бутлагч машинаар нунтаглаж ашигладаг. Бүтээгдэхүүний үнэ нь хэдэн кг түүхий эд орж байгаагаас шалгаална гэдгийг менежер Д.Болортунгалаг ярив. Тодруулбал, гадаа талбайд ашиглах сандал 120-150 мянган төгрөг, хашааны шон 8-25 мянган төгрөгийн үнэтэй юм байна. “Манай бүтээгдэхүүнийг хэт өндөр үнэтэй гэж хүмүүс шүүмжилдэг. Хэдийгээр хаягдал хог ч гэлээ түүнийг худалдаж авна. Дахин боловсруулахын тулд тоног төхөөрөмж болон хөрөнгө оруулалтын зардал гарна. Түүнчлэн хүмүүсийн цалин, тогны төлбөр гээд гарах зардал мундахгүй” гэж байв. Тиймээс харамч хүн хоёр дахин төлдөг гэдэг шиг ганц удаа зардал гаргаад хэдэн арван жил хэрэглэх боломжийг бас тооцоолох хэрэгтэйг үйлдвэрлэгчид сануулж байсан юм. Тус үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнээс хамгийн их эрэлттэй нь хашааны шон ажээ.
