Т.САЙХАН
Улаанбаатарын утааны тухай ярих нь сүүлдээ улиг болсон сэдэв болж хувирав. Гэхдээ бид энэ утаанаас болж эрүүл мэнд, эдийн засгаараа хохирсоор байна. 2008 оноос хойш утаанд зарцуулсан хөрөнгийг тооцвол овоо хэдэн төгрөг гарна. Өчигдөр өгсөн мэдээллээр бол Монгол Улс өнгөрсөн хугацаанд утаанд 157 тэрбум төгрөг, гадаадын зээл тусламжаар 60 сая ам.доллар зарцуулжээ. Ийм хөрөнгө зарцуулсаар байтал утаа жаахан ч гэсэн багассангүй, харин ч нэмэгдлээ. Тэгэхээр тухайн үед хэрэгжүүлж байсан төсөл хөтөлбөрүүд утааны эсрэг биш зүгээр л хэн нэгний халаасыг түнтийлгэх хэрэгсэл болж байсан гэж хэлж болохоор байна. Өчигдөр болсон Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны хамтарсан хуралдааны үеэр Байгаль, орчин, аялал жуулчлалын сайд Н.Цэрэнбат 157 тэрбум төгрөгийн 100 гаруй тэрбум төгрөг нь 2012-2014 онд зарцуулагдсан байна гэдгийг хэлж байв. Тэгэхээр тухайн хоёр жилийн хугацаанд утаагаар халхавч хийн 100 тэрбум төгрөгөөр зүгээр л салхинд хийсгэж орхисон байна. Энэ үед Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг, УИХ-ын даргаар З.Энхболд нар ажиллаж байсан. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийг хуралдуулж утаа гамшгийн хэмжээнд хүрсэн гэдгийг зарлаж байв. Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг “Шинэчлэлийн засгийн газар” –аар агаарын бохирдлыг бууруулахад улсын төсвөөс 32 тэрбум төгрөгийг гаргаж “Нүүрс” хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн байдаг. Нүүрс хөтөлбөрийн хувьд амьдралын боломж тааруу айлуудад том тус хүргэсэн ч нөгөө талаараа утааг бууруулж чадаагүй төсөл. Түүний дараа хийн түлшийг хэрэглээндээ нэвтрүүлж , шахмал түлшний үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг анхааралдаа авч шөнийн тарифыг 50 хувиар бууруулсан. Энэ нь мөн утааг бууруулж чадаагүй төсөл. Тэгэхээр 157 тэрбум төгрөг өнгөрсөн хугацаанд зүгээр л үр дүнгүй утаа болон замхарчээ. Сүүлийн жилүүдэд утааны эсрэг төсөвлөх мөнгө багасч байгаа талаар өчигдөр БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат хэлсэн. Гэхдээ саяхан гэхэд Засгийн газрын нөөц хөрөнгөөс гурван тэрбумын гаргаж сургууль цэцэрлэгүүдэд агаар шүүгч авч өгсөн. Энэ нь бас л нэг шахаа байв. Одоо төр засгийн удирдлагууд монгол гэрийг хонины ноосон бүтээгдэхүүнээс дулаалах талаар яриад эхэллээ. Зарим эрдэмтэн ч энэ талаар судалгаа хийж, үр дүнтэй гэдгийг нь нотолсон юм байх. Энэ нь тийм ч сайн гарц шийдэл болохоор арга биш гэдгийг уг нь Төрийн өндөрлөгүүд мэднэ байх. Гэтэл дэмжинэ, гарц болно гээд л зогсож байх. Хаа газраас ирсэн шахааны төсөл юм бол доо. Одоо утаагаар халхавч хийж мөнгө угаах арга тийм ч амархан биш болсон шүү.
Эх сурвалж:www.polit.mn