Р.ОЮУН

Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 105, Богд хааны ордон музей байгуулагдсаны 90 жилд зориулсан “Богд хаан, амьдрал, өв” эрдэм шинжилгээний хурал Богд хааны ордон музейд боллоо. Эрдэм шинжилгээний хуралд Шинжлэх ухааны академийн эрдэмтэн судлаачид, түүхчид оролцож Богд хааны амьдрал, түүхэнд хэрхэн үлдсэн, Богд хааны ордон музейн талаар сүүлийн үед хийсэн судалгаагаа танилцуулсан юм. Тухайлбал, тус музейн захирал О.Мөнхсайхан “Монголын шашны тэргүүн VIII Богд Жавзандамба хутагт түүхэн цаг үеийн тохиолоор өмнөх дүрүүдээсээ өвөрмөц намтар туулсан хүн. Төвд, монгол бичгээс гадна шашны гүн ухаан, зан үйлд шамдан суралцаж сайн боловсрол эзэмшсэн. Сэргэлэн зантай, урлагт дуртай, сийрэг ухаантай хүн байсныг түүхэн сурвалжид тэмдэглэсэн нь бий. 1893 онд VIII Богд 25 нас хүрэхэд түүнд зориулсан том бүтээн байгуулалтыг өрнүүлж Богдын ногоон ордон, өвлийн ордныг барьжээ. Богдын номын сан, мөн ордны хажууд Норовлин сүм хэмээх амьтны хүрээлэнг байгуулсан байдаг. Халуун орноос заан хүртэл авчирч байсныг гэрэл зурагт үлдээсэн. Мөн амьтны чихмэл цуглуулдаг байсан нь одоо ч манай музейд хадгалагдаж байна. 1901 онд Герман улсад хийсэн шувуун чихмэл өнөөдрийг хүртэл манай музейд хадгалагдаж байгаа. Богд хааны амьтны чихмэл цуглуулга өнөөдөр ч ач холбогдлоо алдаагүй” гэв.