Б.ТУУЛ

Монгол Улсад өсвөр насны хүүхдүүдийн сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудал жилээс жилд хурцдаж, холбогдох бүх салбарууд үүнд яаралтай арга хэмжээ авах болсныг “Өсвөр үеийнхний сэтгэцийн эрүүл мэндийг хамгаалахад салбар хоорондын хамтын ажиллагааг сайжруулах нь” сэдэвт зөвлөгөөн дээр хэлэлцлээ. Өсвөр насны хүүхдийн тулгамдсан асуудлаар салбар хоорондын зөвлөгөөнийг өмнө нь хийж байгаагүй бөгөөд өнөөдрийн арга хэмжээг Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газраас санаачлан холбогдох яам, агентлаг болон НҮБ-ын Хүүхдийн сан, Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага зэрэг олон улсын байгууллагатай хамтран зохион байгуулав.

10-19 насны хүүхдийг өсвөр насны хүүхэд гэж үздэг. Энэ л насанд хүүхдийн бие хүн болж төлөвших суурь нь бий болдог учир өсвөр насны хүүхдэд бие физиологийн болон сэтгэл зүйн хувьд асар их өөрчлөлт бий болдог. Энэ үедээ тэд сэтгэл зүйн онцлогийн хувьд тогтворгүй, аливаа буруу муу зуршилд татагдан автах нь түгээмэл, хүний үгэнд оромтгой, уруу татагдах, сэтгэлийн хөдөлгөөнөө барьж чадахгүй, сэтгэлийн хөөрлөөс асуудлыг шийдэх хандлагатай байдаг. Түүнчлэн гэмт хэрэгт татагдан орох, гэмт хэргийн хохирогч болох, бие махбодод гарч буй өөрчлөлт, өвчин зовиураа үзүүлж харуулахаас ичиж зовох, мансууруулах бодис, архи тамхины хэрэглээг туршиж үзэх, улмаар донтох, сургуулиас гарах, гадуур тэнэх, хүчирхийлэл, хүний наймааны золиос болох гэх мэт маш олон тулгамдсан асуудлууд дунд өсвөр насны хүүхэд амьдарч байна. 

Өнөөдөр Монгол Улсын хэмжээнд 450 000 гаруй өсвөр насны хүүхэд байгаа бөгөөд тэдний эрүүл мэндэд тулгарч байгаа асуудал их байгааг судалгаа нотолж байна. 2013 онд хийсэн “Дэлхий дахины сургуульд суурилсан эрүүл мэндийн судалгаа”-ны дүнгээр Монголын өсвөр насныхны архи болон тамхины хэрэглээ 2010 онтой харьцуулахад өссөн. Ялангуяа өсвөр үеийнхэнийсэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудал хамгийн их анхаарал татаж байна.13-17 насны өсвөр үеийнхэний 23 хувь нь сүүлийн 12 сард амиа хорлох талаар бодож байсан, 9.6% нь сүүлийн 12 сард амиа хорлох оролдлого хийжээ. Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн Хүүхэд, өсвөр үеийн клиникт хэвтэн эмчлүүлсэн хүүхдийн тоо 2010 оноос хойш 2,5 дахин нэмэгдсэн байна.Үүний дотор мэдрэлийн ядаргаа-неврозоор болон төрх үйлийн эмгэгээр хэвтэн эмчлүүлж байгаа хүүхдүүд дийлэнхийг эзэлж, тоо нь өссөөр байна.Эдгээр хэвтэж эмчлүүлсэн хүүхдүүдээс 15-18 насныхан хамгийн их  хувийг эзэлж байгаа аж. Мөн тус төвд цахим тоглоомонд донтож, хэвтэж эмчлүүлсэн хүүхдийн насны бүтэц нь 11-16 насныхан голчилж байна. Зөвхөн 2015 онд Хүүхдийн сэтгэцийн клиникт  компьютер болон дэлгэцийн донтолттой 41 хүүхэд хэвтэж эмчлүүлсэн байна. Гэтэл улсын хэмжээнд хүүхдийн сэтгэцийн чиглэлээр мэргэшсэн 3 их эмч, 1 нийгмийн ажилтан ажиллаж байна. Хүүхдийн сэтгэцийн төрөлжсөн нарийн мэргэжлийн  үйлчилгээ үзүүлэх 30 ор бүхий клиник үйл ажиллагаа явуулж байна. Орон нутагт хүүхдийн сэтгэцийн чиглэлээр мэргэшсэн их эмч одоогоор байхгүй байна.Мөн хүүхдийн сэтгэл зүйч, нийгмийн ажилтан дутагдалтай байгаа талаар зөвлөгөөнд оролцогчид ярьлаа.

Зөвлөгөөнд оролцсон салбар салбарын мэргэжилтэнүүд өсвөр үеийнхний талаар төрөөс баримталж буй бодлого шийдвэр, авч хэрэгжүүлж  буй арга хэмжээ, тулгамдсан асуудлыг хэлэлцэж, цаашид шийдвэрлэх арга зам, хэрхэн салбар хоорондын хамтын ажиллаагааг бэхжүүлэх талаар зөвлөмжийг боловсруулах юм.

“Өсвөр үеийнхэн бол нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг хурдасгах нөөц, боломж юм. Тэдний хөгжилд хөрөнгө оруулсанаар Монгол Улсын ойрын ирээдүйд  эрүүл чийрэг, боловсролтой, амьдрах ур чадвартай, хариуцлагатай иргэдийг төлөвшүүлэх замаар ядуурлыг бууруулах буюу тэгш бус байдал, алагчлах үзэлгүй нийгмийг бий болгоход хувь нэмэр оруулах ач холбогдолтой” гэж Монгол дахь НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Суурин төлөөлөгч зөвлөгөөний үеэр Роберто Бэнес онцлов.

Эх сурвалж:  www.polit.mn