З.БАТЦЭЦЭГ

Жил бүр дэлхийн янз бүрийн хэсэгт уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөө илүү хүчтэй мэдрэгдэж, дэлхийн хямралын нөлөөг даван туулах арга замыг эрэлхийлэхэд хүмүүсийг шахаж байна. Өмнөд Солонгост газар нутаг хомс, устай ойрхон байдгаас болж байгалийн гамшгийн үеэр хотууд үерт автаж, оршин суугчид нь орон гэргүй болж байгаа нь нөхцөл байдлыг улам хүндрүүлж байна. Асуудлыг шийдэхийн тулд тус улсын өмнөд эргийн ойролцоо Oceanix Busan нэртэй дэлхийн хамгийн анхны үерт тэсвэртэй хөвөгч хотыг байгуулахаар болжээ. Цаашид олон арван дүүрэг болон өргөжинө. Lenta.ru далай дахь ирээдүйн хотыг танилцуулж байна.

Бусан хотын эргийн ойролцоо өвөрмөц хот барих төлөвлөгөөг 2022 оны дөрөвдүгээр сард танилцуулсан. Уг төслийг орон нутгийн удирдлагууд НҮБ-тай хамтран хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд тус байгууллага хүн амын суурьшлын тусгай хөтөлбөр (НҮБ-Амьдрах орчин) боловсруулж байна. Уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдэлтэй байгалийн гамшгийн улмаас газар нутаг хурдацтай буурч байгаа тул бүтээн байгуулагчид газрын хомсдолын асуудлыг шийдэхийг хичээж байна. Эргийн оршин суугчид хамгийн эмзэг байдаг: үерийн улмаас гэр орноо орхиж, аюулгүй газар руу нүүхэд хүрдэг. Гэсэн хэдий ч газар нутаг хязгаарлагдмал тул хүмүүс дахин усны ойролцоо ирнэ. Бусан хотын дарга Пак Хён Жунг “Далайн түвшин нэмэгдэж, далайн эргийн хотуудад үзүүлэх сөрөг нөлөөллийн үед бидний хамтын ирээдүй эрсдэлд орж байгаа тул бид зоримог санаагаа өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна” гэв.

Хотын дизайныг Oceanix, Bjarke Ingels Group (BIG) архитекторын фирм, Samoo хот төлөвлөлт, дизайны фирм нар хийсэн. Хөвөгч хот нь зургаан га гаруй талбайг хамрах бөгөөд гүүрээр холбогдсон гурван арлаас бүрдэнэ. Энэхүү үзэл баримтлал нь бусад ижил төстэй нутаг дэвсгэрт үлгэр жишээ болох ёстой. Архитектор Бжарке Ингелс "Хамгийн эмзэг эрэг орчмын бүс нутгуудад зориулсан шийдлийг боловсруулахдаа Oceanix-ийн шинэ модульчлагдсан бүсүүд нь хуучин болон шинэ Бусан хоёрын өвөрмөц зохицол дээр суурилсан тогтвортой хамтын нийгэмлэгийн прототип байх болно" гэж тайлбарлав.

Хот нь 12 мянган хүн хүлээн авах боломжтой бөгөөд гурван дүүрэг тус бүр нь 30-40 мянган ам метр талбайтай болно. Эхнийх нь орон сууц, хоёр дахь нь театр, сургууль зэрэг олон байгууллага бүхий нийтийн эзэмшлийн талбай, гурав дахь нь судалгааны төв болно. Хотыг цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэдэг нарны зай хураагуур, усан хангамж, хог хаягдлыг цэвэрлэх хаалттай системээр хангана. Хөвөгч модулиудад хэдэн арван хүлэмжийг байрлуулах бөгөөд энэ нь шинэлэг хөдөө аж ахуй эрхлэх боломжийг олгоно.

Гурван тавцан дээр тав тухтай амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхээр төлөвлөж байна. Бүх барилгууд 20-25 метр өндөртэй байна. Орон сууцны хорооллын төвд дөрөв, таван давхар байшингаас гадна иргэд цуглах боломжтой хашаа тохижуулна. Хоёрдугаар платформ дээр дэлгүүр, зоогийн газрууд баригдахаас гадна боомт руу харсан орон сууц, өвлийн цэцэрлэгт хүрээлэн зэрэг судалгааны төвүүд баригдана. Онцлог шинж чанар нь байгалийн гаралтай бүтээгдэхүүнийг ургуулах гидропоник бүс байх болно.

Ирээдүйд хот 100,000 орчим хүн багтах 20 платформтой болох боломжтой. Бүх барилгууд нь гөлгөр хэлбэр бүхий минималист хэв маягаар хийгдсэн бөгөөд шалнаас тааз хүртэлх цонхнууд нь үзэмж сайтай байх болно. Нийтийн өргөн талбайг гэрэлтүүлгээр тохижуулж, боломжоороо ургамал тарина. Хотын барилгын ажлыг 2023 онд эхлүүлэхээр төлөвлөж байна. Зохион бүтээгчид уг төслийн уриа лоозонуудын нэг болгон "Байгальтай зохицсон амьдрал"-ыг сонгосон байна.

Мөн архитекторууд байгаль орчинд ээлтэй тээврийн дэд бүтцийн төслийг боловсруулсан. Оршин суугчид усан такси болон нарны эрчим хүчээр ажилладаг гатлага онгоцоор зорчих боломжтой болно. Ингэснээр оршин суугчид Океаникс болон эх газрын Бусан руу очих болно. Төслийн зохиогчид усыг сүйрлийн шалтгаан биш болно гэдгийг харуулахыг хүсч байна. “Устай тэмцэхийн оронд түүнтэй зохицож амьдарч сурцгаая” гэж НҮБ-Хабитат байгууллагын гүйцэтгэх захирал Маймоуна Мохд Шариф хэлэв.

Барилга угсралтын ажилд усан дор байрлуулсан ган хийцээр цахилгаан гүйдэл дамжуулж шохойн чулууны зузаан давхарга үүсгэх замаар гаргаж авсан биорок инженерийн материалыг ашиглана.

Түүний шинж чанараас харахад материал нь бетонтой төстэй боловч түүнээс гурав дахин илүү бат бөх бөгөөд бага зардал шаарддаг. Биорок нь цаг хугацааны явцад нурж унахгүй, харин улам хатуу, хүчтэй болдог. Барилгын хувьд мод, хулс мэт хөнгөн материалыг сонгосон. Хотын бүх барилгууд хөвдөг, далайн ёроолд зангуугаар бэхлэгдэх болно. Технологи нь тогтвортой байх боловч усны түвшин өөрчлөгдөхөд дасан зохицох чадвартай байх болно.

Хотын оршин суугчдыг үерийн нөлөөллөөс хамгаалах болно: хэрэв далайн түвшин нэмэгдвэл платформууд устай хамт дээшлэх бөгөөд ингэснээр барилгууд усанд автахгүй. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал Бусан эрэгт эртнээс байсаар ирсэн. 2020 онд гэхэд тус хот Өмнөд Солонгосын бусад бүс нутгуудаас илүү их үерийн хохирол амссан байна. Хэрэв ямар нэгэн үйлдэл хийхгүй бол эрдэмтэд энэ нутаг дэвсгэрийн таагүй төлөвийг урьдчилан таамаглаж байна: 2030 он гэхэд цаг уурын өөрчлөлтийн улмаас орон нутгийн Haeundae далайн эрэг алга болж магадгүй юм.

Шинэ хот үерийн асуудлыг хэсэгчлэн шийдвэрлэх боломжтой. Төслийг 2019 онд боловсруулж, НҮБ-ын дугуй ширээний уулзалтад танилцуулсан. Төлөвлөгөөг хувийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна: хотын нэг метр квадрат нь 10 мянган доллар  гэж тооцогддог. Энэ хот бараг 6.3 га талбайг хамрах бөгөөд энэ нь бараг 627 сая доллар болно. Ирээдүйн орон сууцны үнэ одоогоор тодорхойгүй байна.

Архитекторуудын санаа нь дэлхийн дулаарлын нөлөөнөөс аврах урьд өмнө санал болгож байсан аргуудаас эрс ялгаатай юм. Зарим улс орнууд уснаас хамгаалах далан барьж, бусад нь нүүхээр бэлтгэж байхад Oceanix Busan зайлшгүй өөрчлөлтөд дасан зохицож, байгальд хор хөнөөл учруулахгүй байхаар шийдсэн: платформууд нь далайн амьдралд хор хөнөөл учруулахгүй, учир нь замаг дээр  нь ургана. Шинэ хот нь Өмнөд Солонгосын нутаг дэвсгэрийн хомсдолын асуудлыг шийдэж, үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээл дэх нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлж, орон сууцны үнийг бууруулах болно.

Эх сурвалж: www.polit.mn