
М.ЦЭЦЭГ
Ардчилсан шинэ Үндсэн хуулийг баталсны 22 жилийн ой өчигдөр тохиов. Энэ тэмдэглэлт өдрийг жил бүр уламжлал болгон өргөн тэмдэглэдэг болсон. Түүхэн өдрийн арга хэмжээг Төрийн гурван өндөрлөг, Ардын Их Хурлын депутатууд, Улсын Бага Хурлын гишүүд Эзэн Чингис хааны хөшөөнд хүндэтгэл үзүүлснээр эхлэв. Мөн ой тохиож буйтай холбогдуулан шинэ Үндсэн хуулийн уг эхийг Төрийн түүхийн музейд хүндэтгэлтэйгээр заллаа.
Төрийн хамгаалалтад байдаг Үндсэн хуулийн эхийг залах ёслолд албаны хүмүүс оролцсон юм. Монгол Улсын ардчилсан шинэ Үндсэн хуулийн цорын ганц уг эх нь Ерөнхийлөгчийн албан өрөөнд хадгалагдаж байдаг бөгөөд шинээр сонгогдсон Ерөнхийлөгч Үндсэн хуулийн энэхүү уг эх дээр гараа тавьж тангараг өргөдөг. Үндсэн хуулийн өдрийг тохиолдуулан Төрийн түүхийн музейд залсан Үндсэн хуулийн уг эхийг долоо хоногийн хугацаанд олон нийтэд үзүүлэх юм байна.
Мөн ойд зориулсан “Төрийн бэлгэдэл” үзэсгэлэнг Төрийн ордон дахь Төрийн түүхийн музейд нээлээ. УИХ-ын дарга З.Энхболд уг үзэсгэлэнг нээж үг хэлсэн. Нүүдэлчин монголчууд хад чулуун дээр зурж, ахуйн хэрэглэлдээ дүрслэн үлдээсэн тамга, тэмдэг, янз бүрийн бэлгэдэл зүйлс нь төр улс үүсэх явцад төрийн бэлгэдэл болж хувирсан түүхтэй. Бэлгэ тэмдгийн бүхий л дүрслэл дотроос төрийн сүлд, туг, тамга, дуулал бол хамгийн эрхэм нандин бэлгэ тэмдэг болдог. Тиймээс ардчилсан Үндсэн хууль батлагдсан өдөр төрийн бэлгэдлийн түүхтэй танилцах боломж олгосныг спикер онцлов.
Уг үзэсгэлэнд Үндсэн хуульд заасан төрийн бэлгэдлүүд болон төрийн есөн бэлгэ, долоон эрдэнэ, ардчилсан Үндсэн хуулийн төслийг хэлэлцэж байх үеэр төрийн сүлдний талаар иргэдээс ирүүлсэн загварууд зэргийг дэлгэн тавьсан байна. Тус музейд одоогоор цаасан баримт болон биет үзмэр бүхий нийтдээ 140 гаруй ховор нандин үзмэр байгаа аж.
Ойн өдрийг тохиолдуулан УИХ-ын дэд дарга Р.Гончигдорж, УИХ-ын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Болдбаатар нар Үндсэн хуулийг батлалцсан Ардын Их хурлын депутатуудыг хүлээн авч уулзан, санал бодлыг нь сонслоо. 1992 онд Үндсэн хуулийг 430 депутат баталсан бөгөөд энэ удаагийн уулзалтад 100 гаруй нь оролцов. Тэд Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах гэхээсээ илүү нэмэлт оруулж, сайжруулах ёстой гэсэн санал хэлж байлаа. Депутатуудаас 298 нь амьд сэрүүн байгаа бөгөөд тэдний нийгмийн асуудалд УИХ анхаарах ёстойг онцолж байв. Тухайлбал, сар бүр тэтгэмж олгодог болох, жилд нэг удаа амралт сувилалд үнэ төлбөргүй сувилуулдаг байх зэрэг төрийн халамж үйлчилгээг авах саналтайгаа УИХ-ын удирдлагад уламжлав.