
Ч.Зотол
Хэнтий аймаг дахь УИХ-ын 42 дугаар тойрогт болох нөхөн сонгуулийг УИХ-аас ирэх аравдугаар сарын 7-нд товлосон ч, хэзээ хийх вэ гэдэг нь Үндсэн хуулийн цэцийн мэдэх асуудал болж хувирав. Өнгөрсөн хугацаанд Цэцийн гаргаж ирсэн шийдвэрүүд нь Үндсэн хуулийг сахиулахаасаа илүүтэй улстөржсөн шинжтэй, хэл ам таталсан нь цөөнгүй. Өнөөдөр үүсээд буй нөхцөл байдлыг харвал, ирэх аравдугаар сарын 7-нд хэмээн товлож баталгаажуулсан УИХ-ын тогтоолыг Үндсэн хуулийн цэцээс түр түдгэлзүүлсэн. Учир нь “Их хурлын тогтоол нь сонгуульд нэр дэвших төрийн албан хаагч тухайн оны нэгдүгээр сарын 1-нд ажлаа хүлээлгэж өгсөн байх тухай хуулийн заалтыг зөрчсөн” гэсэн нэр бүхий гурван хуульчийн гомдол ийнхүү нөхөн сонгуулийг хойш чангаасан хэрэг.
Цэц аливаа асуудлыг хэлэлцэх бол дунд суудлын хуралдаан зарлах хугацаа нь 30 хоног байдаг.Тэгэхээр ирэх есдүгээр сар хүртэл маргаан хэлэлцэгдэхгүй байх талтай.Яг хэлэлцэх болтол хариуцсан Цэцийн гишүүн гадаадад томилолттой эсвэл амарсан гэхчлэн шалтаг гаргахыг ч бас үгсүйгэхгүй. Үүнийг дагасан олон асуулт, таамаг хөвөрч эхлээд байна. Зориуд зохион байгуулалттай,хугацаа хожих гэсэн арга гэж үзэх нэгэн байхад хоёр том намын хуйвалдаан гэх нь ч байгаа юм. Бас өөр таамаг дэвшүүлэх нь ч байна.
Ер нь бол энэ мэтээр сунжруулах нь Цэцийг “утсан хүүхэлдэй” болгосон эрх баригч МАН-д л ашигтай гэсэн байр суурь нийгэмд давамгайлж байгаа юм. Учир нь өрсөлдөгч намууд нь сонгуульд төсөвлөсөн жаахан мөнгөө дуусгахад мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй том нам ард нь үлдэж тонгорох бодолтой байж мэднэ. Тэгээд ч Их хуралд 64 суудалтай учир ганц суудалд тэгтлээ горойх юмгүй. Цэцтэй хамжиж байгаад ирэх оны нэгдүгээр сарын 1 –нийг хүртэл нөхөн сонгуулийг хойшлуулсан ч ядах зүйл үгүй. Энэ хооронд Баян-Өлгийн тойрогт АН-аас УИХ-д сонгогдсон Д.Муратын асуудлыг нэг мөр болгож шийдье гэхчлэн мэх хэрэглэхийг ч байг гэхэгүй. Ингээд 2019 онд нэгмөсөн хоёр аймагт нөхөн сонгууль зарлая гэж арга сам хийсээр нэг мэдсэн “Ерөөсөө болъё, 2020 оны сонгууль хаяанд буучлаа” гэх ч юм бил үү, хэн мэдлээ. Гэтэл Д.Гантулгад итгэж УИХ-д илгээсэн Хэнтий аймгийн тойргийнхон төрд төлөөлөлгүй хэдий болтол хохирох вэ гэдэг асуулт гарна. Эрх баригч нам энэ бүхнийг үл тоож, Цэцтэй хамжиж байгаад нөхөн сонгуулийг хойш чангааж байгаа юм биш үү. Мөн МАН, АН-ын хооронд ийм тохиролцоо байна уу гэсэн хардлага ч бас байна.
Эх сурвалж: www.polit.mn