“Тэнгэр шиг бай”

2024-02-10
Нийтэлсэн: Админ
 3 мин унших

Үндэсний өдөр тутмын “Зууны мэдээ” сонины polit.mn сайт “Polit” хуанли: “Төрсөн өдөр” буландаа хоёрдугаар сарын 10-нд төрсөн эрхмүүдийн нэг болох Монголын төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, цогт эх оронч, яруу найрагч  Очирбатын Дашбалбарыг онцолж байна.  Тэрбээр  1957 оны хоёрдугаар сарын 10-нд Сүхбаатар аймгийн Наран суманд төржээ.

 

“Жаргал, зовлонгийн алинд нь ч тэнгэр шиг бай”

 

Дорнын их яруу найрагч Очирбатын Дашбалбарын Гол ус намуухан урсана шиг яруухан, “Тэнгэр шиг бай” шиг тэнгэрлэг шүлгүүд Монголын яруу найрагт өөрийн том орон зайг эзэлдэг.  Мөн түүний бүтээлүүд хэзээ ч үнэ цэнээ алдахгүй оршсоор байдаг, оршсоор ч байх  билээ.  Үүний нэг тод жишээ нь  ердөө саяхан Пап Францис  Монголд айлчлахдаа  “Тэнгэр шиг бай” шүлгийг нь онцолж, олны хайр хүндэтгэлийг дахин төрүүлэв.   Пап Францис  “Тэнгэр шиг бай” хэмээн алдарт яруу найрагч бид бүхнийг  Монголын цэлмэг хөх тэнгэр шиг уужуу тэнүүн байлгахыг уриалан зоригжуулсан байдаг” хэмээж, Монголын тухай төсөөллөө монгол яруу найрагчийн бүтээлээс харсан байдаг.  Уран бүтээлд нь эх орон, хайр, байгаль, сэтгэлгээний шүлгүүд зонхилдог тэрбээр “Тэнгэр шиг бай” шүлгээ Д.Гангабаатартаа зориулсан талаар түүний хүү ийн өгүүлжээ.  “Намайг 12 настайдаа Энэтхэгт сурахаар явахад аав маань энэ шүлгийг бичсэн. “Үр хүүхдэд хэлэх үг” гэдэг нэртэй байсан юм. Захидал задлахад аавын гараараа бичсэн шүлэг гарч ирсэн. Тэр үед гэрээсээ хол байсан надад энэ шүлгийн мөр болгон нь хань нөмөр болж байсан даа. Одоо энэ шүлэг ганцхан надад биш, уншаад ухаарал авч байгаа, урам зориг, эрч хүч авч байгаа бүх хүнд зориулагдах болсон нь бахархам сайхан санагддаг. “Тэнгэр шиг бай” шүлэг миний хувьд ертөнцийн юмс үзэгдэл, хүний амьдралын жаргал, зовлонг хэрхэн хүлээн авч дотроо боловсруулах талаар сургасан гүн гүнзгий утга учиртай сургаал. Хараад байхад яг л хэлсэн байдаг. Сайн зүйлийг мөнх юм шиг эндүүрэн хөөрч явтал хорвоо дандаа тийм байдаггүйг ойлгодог. Жаргалыг мөнх мэт санавал хожмын зовлон бүр хатуу санагдана. Ингээд унасан хүн уурлана, бачимдана. Зан авир нь өөрчлөгдөж, өрөөл бусдад муу үйл тарина. Аз жаргал гэж байгаа зүйлийг байгаагаар нь хүлээн авч, зөв шийдвэр, зөв хариу үйлдэл хийх ур чадварыг хэлжээ гэж ойлгосон. Тиймээс жаргал, зовлонгийн алинд нь ч тэнгэр шиг бай гэж аав захисан юм билээ.” хэмээн өгүүлсэн байдаг.

Тэнгэр шиг бай шүлгийн хэсгээс....

... Хамгийн хайртай хүн чинь хаяж одсон ч

Хан тэнгэр нурчихаагүй цагт, бүү зов!

Гүтгэж, доромжилж бахаа ганц хангавч

Гүн тэнгэр хэмхрээгүй цагт, бүү ай!

Өвчин зовлонд нэрвэгдэж, тартагтаа тулавч

Өнө мөнхийн тэнгэр шиг бай, чи ялна

Өрөөл бусдад тоогдохоо байж, мартагдавч

Өндөр тэнгэр дээр чинь цэлийж буйг бүү март!

Уур омог урин мунхгийг мартаж, тэнгэр шиг бай!

Уйтан хорвоогоос илүү гарч, жигүүрээ дэлгэ…

Цөхрөл чамайг багалзуурдаж, цөлийн чоно шиг болгосон ч

Цөс ихтэй хүний үр гэдгээн бүү мартаарай!…

“Гол ус намуухан урсана”

О.Дашбалбар дунд сургуульд байхаасаа шүлэг зохиол бичиж, улмаар Монголын яруу найргийн сод төлөөлөгч нь болсон юм. О.Дашбалбар “Оддын аялгуу”, “Гол ус намуухан урсана”, “Гэрэлт хайр”, “Зүүдний мөнгөн шувуу”, “Бурханы мэлмий”, “Цаг хугацааны гуниг буюу орон зай дахь дүрсүүд” зэрэг яруу найргийн ном хэвлүүлж Монголын утга зохиолд мөнхийн суварга бүтээсэн юм. О.Дашбалбарын уран бүтээлийн 5 боть ном 2004 онд хэвлэгджээ. О.Дашбалбар бурхан шашин, соёлын өвийг хамгаалах, дэлгэрүүлэх, сэргээх, хийгээд Монголын газар шороо, нийгмийн баялаг, ард түмнийхээ язгуур эрх ашгийг хамгаалахад амь амьдралаа зориулсан нийгэм, соёл,шашин, улс төрийн гарамгай зүтгэлтэн байлаа. 2007 онд “Оюун санааны яруу найраг” ном нь хэвлэгдсэн. Мөн түүний “Гол ус намуухан урсана”, “Газрын төлөөх тулалдаан эхэллээ”, “Оюуны санааны яруу найраг” номуудыг нь Английн монголын уран зохиол судлаач, орчуулагч Саймон Вэккхам Смит англи хэлнээ орчуулан хэвлүүлжээ.

Эх сурвалж:www.polit.mn

"Мандах нар" одонгийн "Алт, мөнгөн туяа" зэрэглэлийн одонг Д.Лхагвад хүртээнэ

"Мандах нар" одонгийн "Алт, мөнгөн туяа" зэрэглэлийн одонг Д.Лхагвад хүртээнэ

8 цаг 6 мин
"Талийгаач Хархайнтолгой төсөл дээр өмгөөлөгчөөр ажиллаж байсан, энэ бол зохион байгуулалттай аллага"

"Талийгаач Хархайнтолгой төсөл дээр өмгөөлөгчөөр ажиллаж байсан, энэ бол зохион байгуулалттай аллага"

9 цаг 14 мин
Ү Хён Мин: Хотын даргын шийдвэрээр “Сөүл” ресторан хаагдвал хоёр орны харилцаанд ч таагүй байдал үүсэх эрсдэлтэй

Ү Хён Мин: Хотын даргын шийдвэрээр “Сөүл” ресторан хаагдвал хоёр орны харилцаанд ч таагүй байдал үүсэх эрсдэлтэй

9 цаг 22 мин
Бусдын гэрт зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хүч хэрэглэн 98 сая төгрөгийг шилжүүлэн авсан хэргийг шүүх шийдвэрлэжээ

Бусдын гэрт зөвшөөрөлгүй нэвтэрч, хүч хэрэглэн 98 сая төгрөгийг шилжүүлэн авсан хэргийг шүүх шийдвэрлэжээ

11 цаг 25 мин
“…Төрийг цэвэрлэнэ” гэдэг Төв цэнгэлдэхийн захирал шиг хүмүүсийг зайлуулахын нэр шүү, Х.Нямбаатар дарга аа?!

“…Төрийг цэвэрлэнэ” гэдэг Төв цэнгэлдэхийн захирал шиг хүмүүсийг зайлуулахын нэр шүү, Х.Нямбаатар дарга аа?!

14 цаг 7 мин
Л.Амартүвшин: Дэрэн сум сэргээгдэх эрчим хүч, хөдөө аж ахуйн салбараа түшиглэн хөгжинө

Дундговь аймгийн Дэрэн сумын Засаг дарга Л.Амартүвшинтэй ярилцлаа.

16 цаг 30 мин
Дэлхийд ижилгүй Дэрэн сумын 100 жил

Өнөөгийн Дэрэн сумын түүхийн эхлэл нь Дайчин бээсийн хошууны төв нутагт

16 цаг 35 мин
Э.Сүндарь: Иргэний төлөөх засаглал бүрдүүлэхэд чанартай боловсрол чухал байна

“Зууны мэдээ” сонин салбар, салбарын шинийг санаачлагчдыг “Leadershipsforum” буланд

16 цаг 40 мин
“Оюу толгой I улиралд  9.0 сая тонн хүдэр олборлож  629 тэрбум төгрөг төсөвт төвлөрүүлжээ

“Оюу толгой” 2024 оны I улирлын тайлангаа танилцууллаа.  Гүний уурхайн олборлолт э

16 цаг 45 мин
ЖДҮ-ийн сангаас 37 төсөлд 7.4 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл  олгохоор боллоо

Аль ч улсын  эдийн  засгийн хөгжлийн тулгуур амин сүнс нь үндэсний  үйлдвэрлэл. Тэр дун

16 цаг 50 мин