Б.НАМУУНТАМИР
2019 онд төлсөн Нэмэгдсэн өртгийн албан татварынхаа буцаан олголтыг 911 мянган хүн 146 тэрбум төгрөгийн буцаан олголтыг энэ оны эхний улиралд багтаан авна. Буцаан олгохоор төлөвлөсөн 146 тэрбум төгрөгийн ихэнх нь олгогдох бол 996 иргэний хувьд хянагдаж дууссаны дараа шалгуур хангавал буцаан олгоно. Хуульд заасан шаардлага хангахгүй бол буцаан олгохгүй цуцлагдах талаар Татварын ерөнхий газраас мэдээлэл хийлээ.
Татварын ерөнхий газрын Татварын орлогын газрын дарга Д.Цогтжаргал “2019 оны НӨАТ-ын буцаан олголтыг 191 мянга гаруй иргэнд 146.1 тэрбум төгрөг буцаан олгохоор болсон. 329 мянга гаруй иргэний баримтын 14.4 тэрбум төгрөгт эрсдэлийн үнэлгээ хийж тооцсон. Ингээд 996 иргэний 2.1 тэрбум төгрөгийн урамшууллын мөнгө хянагдаж байна. "E-Barimt” системд хянагдаж байна гэсэн төлөвтэй байвал Татварын албанд хандаж, буцаан олголтоо бүрэн авах боломжтой. 996 иргэний хувьд шалгуур хангагдаж байвал буцаан олголтын мөнгийг өгнө, хангахгүй бол өгөхгүй. Учир нь үүрэн телефоны оператор компанийн 346 сая төгрөгийн 8392 баримтыг зөвхөн нэг өдөр л бүртгүүлсэн байсан. Мөн шатахуун түгээх станцын 16 ширхэг 73 сая төгрөгийн үнийн дүн бүхий баримтыг мөн л ганцхан өдөрт бүртгүүлсэнийг систем автоматаар хянаж, сэжигтэйд тооцсон. Яг үүн шиг асуудалтай 996 иргэний баримтыг хянаж шалгаж байгаа” гэдгийг хэлсэн юм.
Нэг газраас олон баримт уншуулбал эрсдэлтэйд тооцогдож, НӨАТ-ын буцаан олголт олгогдохгүй байх магадлалтай юм байна. Нэг газраас олон худалдан авалт хийж болно. Гэхдээ үүнийг систем автоматаар хянаж, шалгуур үзүүлэлт хангаагүй бол эрсдэл тооцож, дахин хяналт хийдэг гэдгийг онцолж байсан юм. Харин НӨАТ-ын буцаан олголт эрсдэлтэй хэмээн хянагдаж байгаа иргэд өөрсдийн баримтыг хуулийн шаардлага хангана гэж үзэж буй бол орон нутгийн иргэд харьяа татварын албанд, нийслэлд оршин сууж байгаа иргэд ТЕГ-т хандан гомдлоо гаргах боломжтой юм байна.
ТЕГ-ын Эрсдэлийн удирдлагын хэлтсийн дарга Б.Батсайхан "Хянагдаж байгаа төлөвт оруулахдаа мөнгөн дүнг бууруулдаг. Хянаж дуусаад зөрчил илрэхгүй бол "буцаан олгох" төлөв рүү шилжүүлнэ. 900 мянган хүн буцаан олголт авахаас 996 нь л хянагдаж байна. Хяналтын явцад иргэд татварын албатай холбогдоод асуудлаа шийдэх боломжтой. Татварт эрсдлийн удирдлагын бүтэц ажилладаг. Эрсдлийн шалгуур нууц байдаг учир нь шалгуурыг мэдэж байвал түүнийг тойрсон байдлаар хууль бус үйлдэл хийх нөхцөл бүрдэнэ. Зарим иргэд сугалаа явуулахгүй буцаан олголтоо аваад явъя гэх санал гаргадаг. Гэтэл бүх ААН маань НӨАТ суутган төлөгч биш. Сугалаагүй болвол НӨАТ суутган төлөгч биш ААН-ээр үйлчлүүлсэн иргэд хохирно. Тиймээс Засгийн газар аль аль талынхаа эрх ашгийг бодоод сугалаа, буцаан олголт хоёроо хоёуланг нь явуулахаар шийдсэн" гэсэн юм.
Татварын ерөнхий газраас энэ долоо хоногт багтаан НӨАТ-ын буцаан олголтын хяналтын ажлаа дуусгаад Сангийн яаманд шилжүүлэх юм байна. Хуульд зааснаар буцаан олголтыг оны эхний улиралд багтааж олгох ёстой байдаг.
Эх сурвалж: www.polit.mn