Шри Ланкийн сургамж

2022-05-11
Нийтэлсэн: Админ
 4 мин унших

Өнгөрсөн сард дефолтоо зарласан Шри Ланк улсын  уурлаж бухимдсан иргэд  эсэргүүцлээ илэрхийлэн гудманд гарч жагсав. Төр засаг нь жагсагчид рүү цагдаа, цэргийн хүчнээс гадна засгийн газрыг дэмжигчдийг  илгээж хүч хэрэглэсэн байна. Засгийн газрын дэмжигчид болон жагсагчидын хооронд нийслэл Коломбо хотод сүмийн  гадна, дараа нь Галле Фас Грин дэх эсэргүүцлийн гол талбайд ширүүн  мөргөлдөөн болжээ.

Үүний  дараа жагсагсад  босогчид болон хувирч ерөнхийлөгч  Ражапакса болон парламентын гишүүдийн хэд хэдэн байшинг  шатаасан байна. Мөн Ерөнхий сайдыг албан ёсны байрандаа  байхад нь эсэргүүцэгчид дайрч, галдан шатаахыг завдсан ажээ.

Бослого эхэлснээс  хойш таван хүн нас барж, 190 гаруй хүн шархдаад байна. Эрх баригчид хүчирхийллийг дарах гэж  арлын хэмжээнд хөл хорио тогтоов.

Өнгөрсөн сараас хойш үнийн өсөлт, цахилгааны хязгаарлалтыг эсэргүүцсэн жагсаал энэ улсад олон долоо хоног үргэлжилсэн.  Түүнчлэн жагсагчид ерөнхий сайд Махиндагаас гадна түүний дүү ерөнхийлөгч Готабая Ражапаксаг ажлаа өгөхийг  шаардаж байгаа юм байна.

Цагдаагийн хүчин жагсагчид руу нулимс асгаруулагч хий, усан буугаар буудсан байна. Уурласан жагсагчид хариу арга хэмжээ авч, засгийн газрын дэмжигчид рүү дайрч, эрх баригч намын парламентын гишүүдийг барьж авах гэж оролдсон аж.  Шөнө дунд жагсагчид ерөнхийлөгч Ражапакса болон зарим сайд, парламентын гишүүдийн байшингуудыг шатаажээ.

Өнгөрсөн сарын эхний өдөр иргэд ерөнхийлөгч Готабая Раджапаксыг огцрохыг шаардан гудманд гарч жагссан юм. Жагсагчид цэргийн автобус болон цагдаагийн машиныг шатаажээ. Цагдаа нар нулимс асгаруулах хий, хийн буу ашиглаж олон хүн шархджээ.   Үүний дараа ерөнхийлөгч Готабая Раджапакс  өөрийн олон хамаатан садан оролцсон сайдуудыг огцруулан 17 сайд шинээр томилсон ч өөрийн ах   Махиндаг ерөнхий сайдын суудалд нь үлдээв. Энэ үед эсэргүүцлийн жагсаал үргэлжилсээр байлаа. Өнгөрсөн сарын 19-нд төмөр зам хаасан жагсагчид руу цагдаа нар гал нээж нэг хүн нас барав. Энэ сарын эхнээс мянга мянган дэлгүүр, сургууль, улсын болон хувийн компаниуд хаалгаа барив. Мөн автобус, төмөр замынхан ажилгүй болж нийслэл Коломбогийн төв вокзал хаагдав. Энэ сарын 7-нд улс орон даяар онцгой байдал зарлав. Үүнийг ерөнхийлөгчийн төлөөлөгч нийгэмд эмх замбараа тогтоох зориулалттай гэж тайлбарласан. Энэ сарын 9-нд бүрэн хөл хорио тогтоов. Ерөнхий сайд Махинда Раджапакс ерөнхийлөгч  Готабая Раджапаксад огцрох өргөдлөө өгөв. Засгийн газрыг дэмжигчид мод, төмөр саваагаар зэвсэглэн  эсэргүүцэгчдийн жагсаал руу довтолж  180 хүн эмнэлэгт хүргэгдэж, хэд хэдэн хүн амь эрсдэв. Мөн энэ өдөр эрх баригч намын депутат Амаракерти Атукорала машиныг нь хаасан жагсагчдыг буудаж хажуугийн байшинд зугатан орж удалгүй амиа хорлов. Бас нэг улс төрч жагсагчид руу буудаж хоёр хүн алж, таван хүн шархдуулав. Жагсагчид руу халдсан хэмээн эсэргүүцэгчид парламентын гишүүн Санат Нишантын болон засгийн газар, парламентын хэд хэдэн гишүүний байр байшинг галдан шатаав. Хамгийн сүүлийн мэдээгээр цагдаа нар уурлаж, улангассан иргэд рүү гал нээснээс 15 хүн амь үрэгдсэн байна.

Энэ улс 1948 онд тусгаар тогтносноос хойш ийм байдалд орж байгаагүй билээ. Тэгвэл иргэд яагаад төр, засгийг эсэргүүцэн гудамжинд гарав.

 Улс нь дефолт зарласнаас хойш иргэд нь ахуйн хэрэгцээний хий, зайлшгүй хэрэгцээт хүнсний бүтээгдэхүүн, эм тариа, бензингүй болжээ. Эмнэлгүүд эм бэлдмэлгүй болсноос өвчтөнг хэвтүүлж эмчлэх, мэс засал хийх ямар ч боломжгүй болсон. Цаасгүй болсноос сургуулийн сурагчид шалгалт өгч чадахгүй болов. Улс орон даяар хоногт 10-12 цаг цахилгааны хязгаарлалт хийхээс өөр аргагүйд тулав. Юмны үнэ тасралтгүй нэмэгдэж инфляци хүчрэгдэхгүй өсөх болов. Энэ бүхний эцэст өнөөдрийн байдалд хүрчээ.

Дефолт гэдэг нь маш товчоор улсын  зээл өр болон хувирахыг хэлнэ. Улс төрчид нь улсынхаа өмнөөс өр тавьж өөрсдөө завшин, ээлжит төлбөрөө нийтээрээ төлж чадахгүй болохыг дефолт гэдэг гэсэн  ч болно. Энэ нь гаднаас авах зээл ямар дэвшилтэт технологи шинээр оруулж ирэн, улсад  валютын орлого оруулах хэдэн ажлын байр шинээр бий болгож, зээлээ хэрхэн яаж төлөх гэж байгааг үнэн бодитоор тайлбарлахгүйгээр элдэв янзын сайхан юм ярьж улсын нэр дээр зээл авах гэж улайраад байгаа улс төрчдийг  улсаа хорлогч хэмээн зарлаж  төр, засгаас яаралтай зайлуул гэсэн үг. Эс бөгөөс бид   Шри Ланкийн араас орно. Өөр зам байхгүй. Дефолт болсон Шри Ланк улсаас  бидэнд  өгч буй үнэгүй бас бодит сургамж гэвэл энэ л байна. Энэ сургамжийг эс абваас бид тун удахгүй өнөөдрийн Шри Ланк болно. Монголыг Шри Ланк болгох сонирхлын үзүүр  үнэндээ дотроос бус гаднаас орж ирдэг  гэдгийг бид огт мартаж  болохгүй!

Г.АМАРСАНАА

Эх сурвалж: www.polit.mn

Фото: Эрүүл мэндийн сэдэвт хэлэлцүүлэг боллоо

Фото: Эрүүл мэндийн сэдэвт хэлэлцүүлэг боллоо

5 цаг 36 мин
Гурил, малын тэжээлийн үнийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг дэмжив

Гурил, малын тэжээлийн үнийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг дэмжив

6 цаг 4 мин
Ц.Даваасүрэн:Төрийн өмчит компани байгуулж болохгүй гэсэн хууль баталвал Үндсэн хууль зөрчинө

Ц.Даваасүрэн:Төрийн өмчит компани байгуулж болохгүй гэсэн хууль баталвал Үндсэн хууль зөрчинө

6 цаг 6 мин
М.Оюунчимэг: Эмийн салбарын монополь байдал олон ноцтой асуудал үүсгэж байна

М.Оюунчимэг: Эмийн салбарын монополь байдал олон ноцтой асуудал үүсгэж байна

6 цаг 10 мин
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа

6 цаг 14 мин
Олон эмэгтэйн краш, улстөрч С.Баярцогт

Олон эмэгтэйн краш, улстөрч С.Баярцогт

6 цаг 30 мин
Г.Дэнзэн: Алдагдсан найман жилийн алдааг засах хөтөлбөр боловсрууллаа

АН-ын Стратеги бодлого, сургалт, судалгааны газрын дарга, 2024 оны УИХ-ын сонгуульд АН-аас дэвшүүлэх мөрийн хөтөлбөр боловсруулах ажлын хэсгийг ахалж ажилласан Г.Дэнзэнтэй Үндэсний аудитын газарт намынхаа мөрийн хөтөлбөрийг хүлээлгэн өгөх үеэр уулзаж ярилцсан юм.

12 цаг 39 мин
Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай Энэтхэг улс ирэх таван жилд улс орноо удирдах удирдагчдыг сонгохоор бэлтгэж байна. Тиймээс ч ирэх дөрөвдүгээр сарын 19-нөөс зургаадугаар сарын 1-нийг хүртэл үргэлжлэх парламентын сонгууль энэ улсын хувьд нүсэр ажил байх нь ойлгомжтой.

12 цаг 44 мин
Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Засгийн газрын өчигдрийн хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг, Цахим, хөгжил харилцаа холбооны сайд Н.Учрал нар мэдээлэл хийлээ. Сайд нарын байр суурийг хүргэе.

12 цаг 50 мин
МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

...Тэгэхээр нам, намын лидер эмэгтэйчүүд жагсаалтад “жагсаад” орж ирэхээр болж байгаа юм. Энэ боломж дээр хэн хэн гэдэг эмэгтэй улстөрчид “тоглох” вэ. Энэ бас сонин.

12 цаг 59 мин