Т.САЙХАН
“Зууны мэдээ” сонин “Нэгдүгээр хүн” булангийнхаа зочноор Монголын бурхан шашинтны төв Гандантэгчэнлин хийдийн тэргүүн их хамба, гавж Д.Чойжамцыг урьсан. Түүний ярилцлагаас онцлох эшлэлүүдийг хүргэж байна.
Бурхны шашны хөгжил дэвшлийг дэлхийн болоод Азийн оршин тогтнолтой нягт холбож үзэх ёстой. Шинжлэх ухаан, техникийн хөгжил дэвшил Европоос эхлэлтэй. Тиймээс XIX, XX зуун европын хөгжилтэй орнуудын төр, шашин соёлын нөлөөнд Ази тив ч хамрагдана.
Коммунист орнууд шашин шүтэх нь битгий хэл хавчигдан шахагдаж, боловсрол мэдлэгтэй лам хуваргуудаа алдаж байсан учраас бурхны шашны хөгжил дэвшил хоцрогдож ирсэн. Харин ХХ зууны сүүл, XXI зууны эхнээс Азид орчин үеийн хөгжил дэвшил ирж бурхны шашнаа хөгжүүлж болох эрх, эрх чөлөө олдсон юм.
Манай шарын шашин Далай багш 1959 онд Энэтхэг рүү гарч, 1970-аад оны үеэс олон орноор явдаг болсноор дэлгэрэх болсон ч Монгол тэргүүтэй оронд буддын гүн ухааныг судлах эрдэмтэн мэргэд бэлтгэх, цол зэрэг хамгаалах, орон хийдээ хөгжүүлэх эрх чөлөөгүй 1990 оныг хүргэсэн. Тиймээс буддын шашин нэлээд гачаалтай, дэлгэрэхэд төвөгтэй
-Далай багш тэргүүтэй эрдэмтэн лам нар гадаад, дотоодод явж бурхан шашны нигүүлсэл, энэрэл, шинжлэх ухаанлаг байдал, тархи судлал, квант физикийн шүтэн барилдлагын талаар ярьж байна. Энэ утгаараа бурхан шашны хөгжил сайжирч эхэллээ.
Ёс суртахуун доройтож буян нүгэлийг ялгахгүй болж эхлэхтэй зэрэгцээд итгэл алдагддаг. Хүн амын ихэнх хэсэг ёс суртахуунтай, итгэл даадаг болоод ирвэл хамгийн сайхан нийгэм цогцолно. Харин ёс бус зүйл хийдэг хүмүүс олшрох тусам итгэлцэл сулардаг. Итгэл үнэмшилд биш өөрсдөдөө буруу өгөх хэрэгтэй.
Бурхны шашин болоод бидний уламжлалт соёл, зан заншил, нүүдэлчин амьдралд хүндэтгэл, ёс заншил, итгэл оршиж байдаг. Нүүдэлчин амьдрал итгэлцэл дээр тогтдог. Хошуугаараа мал маллаж хамтарч аж ахуйгаа өөд нь татдаг байсан. Үүн дээр бурхны шашин дэлгэрч ёс зүйтэй, буян нүгэлийг ялгах ёс суртахуун тогтоож өгсөн.
Бурхны шашинд багадаа 17-20 жил ном үзэж байж зэрэг цолоо хамгаалж байж ард түмэнд номоо түгээдэг байсан бол бидэнд тийм боломж байсангүй. Тиймээс шашны боловсролыг хурдавчилсан байдлаар зургаан жилийн сургуулийг тав, дөрвөн жил болгож, цогчин ангиудыг нээж зохион байгуулалтыг өөрчлөх ажлуудыг хийлээ.
Шинэ зүйлийг төлөвшүүлэх ажил хүндрэлтэй ч хичээж байна даа. Энэтхэгт ном эрдэмд шамдаж байгаа хүүхэд ч олон байна. Тэнд сурахдаа эх хэл, түүх, уран зохиолоо орхигдуулахгүйн тулд Монгол орчин нөхцлийг бүрдүүлж байгаа.
Шашны эрх, эрх чөлөө хоорондын тэмцэл гаргахгүй байхад хуулийн байгууллагууд онцгой анхаарах хэрэгтэй. Ялангуяа, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам онцгой анхаарах ёстой. Насанд хүрээгүй хүүхдийг эцэг эхийн зөвшөөрөлгүй эргэл мөргөл, шүтлэг бишрэлийг сурталчилсан зүйлсийг хийх ёсгүй.
Шүтэх, эс шүтэх нь хүний эрх. Гэхдээ уламжлалт зан заншил, соёлыг заавал анхаарч үзэх учиртай юм болов уу. Далай багш Европт очоод “Нийгмээрээ Христосын уламжлал, зан заншил үйлчилж байгаа учраас та ганцаараа өөр шашин шүтэх нь нийгэмдээ сондгой хүн болох аюул гарч мэднэ.
Эх сурвалж: www.polit.mn
Э.Бат-Үүл АН-ыг сүүдрийн Засгийн газар байгуулах санал гаргажээ
Э.Бат-Үүл АН-ыг сүүдрийн Засгийн газар байгуулах санал гаргажээ
46 мин
Т.Мөнхсайхан: Намайг сайдын суудлаа өг гэвэл өгнө
Т.Мөнхсайхан: Намайг сайдын суудлаа өг гэвэл өгнө
50 мин
Я.Содбаатар: Шинэ Ерөнхий сайдын томилгоо яригдаж эхлээгүй байна
Я.Содбаатар: Шинэ Ерөнхий сайдын томилгоо яригдаж эхлээгүй байна
55 мин
“Шатар өрөөстэй айлд муу зүйл ойртдоггүй”
“Зууны мэдээ” сонин энэ удаагийн “Дугаарын зочин”-оор ШУТИС-ийн Хүнс, хөнгөн үйлдвэрлэл дизайны сургуулийн багш, монгол уран дарханы өв соёлыг түгээн дэлгэрүүлэгч “Дуут урлан”-гийн менежер П.Нямдуламыг урилаа.
8 цаг 9 мин
Хуулийн төсөл: Цусны донорыг сурталчилна, харин эрхтэн, эд эсийн донорыг сурталчлахыг хориглоно
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан өчигдөр 10.00 цагт 57 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ.
8 цаг 9 мин
Л.Гантөмөр намын даргын албан тушаалаа өгөхөө мэдэгдлээ
Л.Гантөмөр намын даргын албан тушаалаа өгөхөө мэдэгдлээ
Өчигдөр 13 цаг 44 мин
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан 54 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан 54 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ
Өчигдөр 12 цаг 13 мин
МАН: Гэрээ зөрчсөн улс төрийн намыг оролцуулахгүйгээр Засгийн газрыг бүрдүүлнэ
МАН: Гэрээ зөрчсөн улс төрийн намыг оролцуулахгүйгээр Засгийн газрыг бүрдүүлнэ
Өчигдөр 12 цаг 03 мин