С.УЯНГА
“Зууны мэдээ” сонин салбар салбарын тэргүүлэгчид, шинийг санаачлагчдыг “Leaderships forum” буландаа урьж Монгол Улсын хөгжлийн гарц, боломжийн талаар ярилцаж тэдний сонирхолтой шийдэл, санаануудыг уншигчиддаа хүргэдэг билээ. Ээлжит зочноор оролцсон УИХ-ын даргын зөвлөх О.Номинчимэгийн цахим парламентын талаар хэлсэн онцлох эшлэлийг хүргэж байна.
-УИХ-ын 2019-2024 оны стратеги төлөвлөгөөнд УИХ-ын хууль тогтоох үйл ажиллагаанд мэдээллийн технологийн ололтыг нэвтрүүлж, иргэдийн оролцоог дэмжсэн цахим орчинг бүрдүүлж, олон нийтэд нээлттэй, ил тод цахим парламент болох, иргэдийн өргөдөл, хүсэлтийг цахимаар авдаг e-petition системийг нэвтрүүлэхээр тусгасан. Энэ хүрээнд “D-Parliament” төслийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатарын санаачилгаар эхлүүллээ.
-Монгол Улсын Үндсэн хуулийн гуравдугаар зүйлийн 1-т Монгол Улсад засгийн бүх эрх мэдэл ард түмний мэдэлд байна. Монголын ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, мөн сонгож байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа дамжуулан энэхүү эрхээ эдэлнэ гэж заасан. Бусад бүхий л ардчилсан үндсэн хуультай улс орнуудад төрийн эрх мэдэл ард түмнээсээ эх сурвалжтай байдаг гэсэн ардчиллын суурь зарчмыг суулгасан байдаг.
-Төрийн эрх барих дээд байгууллага УИХ гурван үндсэн чиг үүрэгтэй. Ард түмнээ төлөөлөх, хууль тогтоох, гүйцэтгэх засаглалдаа хяналт тавих. Энэ төлөөллийн чиг үүрэг буюу ард түмнийхээ санал бодлыг хэрхэн нягт холбоо, уялдаатай, илүү ойрхон тусгаж авах вэ гэдэгт цахим технологийг ашиглаж эхэлж байна.
-Монгол Улсад 1996 онд интернэт нэвтэрснээс хойш хурд, хүртээмжийн хувьд харьцангуй өндөр түвшинд хүрсэн. Хөдөө болон суурин газарт өндөр хурдны интернэт сүлжээ орсноор нийт өрхийн 80 хувь нь интернэт хэрэглэж байна. Мөн нийт иргэдийн 97.6 хувь нь гар утас хэрэглэж, үүнээс ухаалаг гар утасны хэрэглээ 84.7 хувьд хүрсэн гэсэн статистик судалгаа гарсан. Иймд Монгол Улсын өнцөг булан бүрт ажиллаж амьдарч байгаа иргэд цахим сүлжээгээр дамжуулж УИХ-ын хууль тогтоох үйл ажиллагааны талаар мэдээлэл авч, мөн өөрийн биеэр оролцох боломж нээгдлээ. УИХ-ын үйл ажиллагаа, хууль тогтоох явцыг нээлттэй, ил тод болгох нь цахим парламентын хамгийн том зорилго юм.
-"D-Parliament" төслийг эхлүүлэхдээ бусад улс орнуудын туршлагыг ч судалсан. Дэлхий даяар цахим шилжилт хийгдэж байгаа энэ үед улс орнууд мэдээллийн технологийг ашиглан парламентийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг түгээх гар утасны аппликейшныг нэвтрүүлсэн байдаг. Вэб хуудастаа ч үйл ажиллагаагаа нээлттэй ил тод болгож байна.
-“D-Parliament” вебсайт гар утасны аппликейшн дөрвөн үндсэн функцтэй. Боловсруулж байгаа болон өргөн барьсан хуулийн төсөлд санал авах, мөн түүний цахим хэлэлцүүлгийн платформ, иргэдийн өргөдөл, саналыг цахимаар авах "e-petition" систем болон УИХ-ын үйл ажиллагааны цахим товхимол мэдээ мэдээллийн хэсэг юм. Бид үндсэн хуулиараа хууль санаачлах эрхийг Ерөнхийлөгч, УИХ-ын гишүүн, Засгийн газарт өгч харин иргэд, бусад байгууллага хуулийн төслийн тухай саналаа эдгээр хууль санаачлагчид уламжлахаар заасан байдаг.
-Хуулийн төслийг өргөн барихаас өмнө олон нийтээс саналыг авч хэлэлцүүлдэг. Цар тахлын улмаас энэхүү хэлэлцүүлгийг биечлэн эсхүл хүртээмжтэй зохион байгуулах боломж харьцангуй хязгаарлагдмал байсан. Үүнийг шийдвэрлэж байгаа нэг гарц нь “D-Parliament” гэж ойлгож болно. Цахим платформ дээр иргэд хуулийн төслийн зүйл заалт бүрт нь санал бодлоо илэрхийлэх, мөн түүнийгээ олон нийтийн сүлжээнд хуваалцах боломжтой. Энэхүү платформ ДАН системд холбогдсон учир иргэдийн санал бодитой тусах боломж бүрдсэн.
-"D-Parliament" платформын онцлох нэг функц бол “e-petition” буюу цахим санал, өргөдлийн систем юм. Цахим платформоор иргэдийн дуу хоолойг парламентад хүргэх энэ систем нь Шотланд, Англи, Франц, ХБНГУ, Австрали гэх мэт парламентийн засаглалтай олон улсад хэрэгжиж ирсэн. Ингэхдээ иргэдийн санал, өргөдлийг цахимаар авч тодорхой тоонд хүрсэн бол Засгийн газарт уламжилж хариу өгүүлэх, мөн парламент дээрээ хэлэлцдэг. Цахим санал, өргөдөл (e-petition) нь иргэд болон улстөрч, улс төрийн институцийн хоорондын уялдаа холбоог нэмэгдүүлэх нэг арга хэрэгсэл юм.
-Энэ нь улс төрийн үйл хэрэгт иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх замаар төлөөллийн ардчиллыг бэхжүүлэх, иргэд болон тэдний төлөөллийн хоорондын мэдээллийн зөрүүг багасгах, ил тод хүртээмжтэй байдлыг хангах, хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангахад ач холбогдолтой.
-"D-Parliament" цахим платформ, аппликейшныг хэрхэн хэрэглэх талаар УИХ-ын Тамгын газар журам боловсруулж байгаа. Тухайлбал, хуулийн төсөлд иргэдээс ирсэн саналыг хэрхэн багцалж ажлын хэсэг, байнгын хороо, гишүүдэд танилцуулах вэ, эргэх холбоотойгоор саналыг нь авч тусгах ажлыг хэрхэн хийх вэ гэдэг процессыг тодорхой болгож байна.
-"D-Parliament" төсөл цаашид ч улам боловсронгуй болж хөгжүүлэлт хийгдэхээр төлөвлөж байна. Цахим парламент төслийн хүрээнд УИХ-ын үйл ажиллагааны ил тод байдалтай холбогдуулан цаашид УИХ-ын гишүүдийн санаачилсан хууль, тогтоолын төсөл, хэлэлцсэн асуудалд өгсөн санал, байр сууриа илэрхийлж хэлсэн үг зэргийг нэгтгэн, ойлгомжтой байдлаар харуулдаг байхаар хөгжүүлэлт хийгдэхээр төлөвлөж байгаа.
-Иргэдийн санал төрийн бодлогод тусахын тулд үр дүндтэй коммюникацийн арга чухал. Үүнд ч манай "D-Parliament" төсөл ирээдүйд хувь нэмрээ оруулна гэдэгт итгэж байна.
-Сайтар хэлэлцэж гаргасан бодлого, хуулиа хэрэгжүүлэгч байгууллага, оролцогч талуудад нэг мөр ойлгуулах ажил хуулийн хэрэгжилтэд чухал үр нөлөөтэй. Элдэв салаа утга, тодорхой бус асгуулга үүсгэхгүй байх үүднээс иргэд хууль хэрэгжүүлэх байгууллагуудад хуулийг сурталчилан таниулснаар ойлголтын зөрүү багасч, хэрэгжилт илүү үр дүнтэй байж чаддаг.
Эх сурвалж: www.polit.mn
Хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, томоохон төсөл хэрэгжүүлэх санал, санаачилгыг дэмжихээ талууд нотлов
Хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, томоохон төсөл хэрэгжүүлэх санал, санаачилгыг дэмжихээ талууд нотлов
2 цаг 39 мин
Элчин сайд нарын асуудлыг хаалттай горимоор хэлэлцэж байна
Элчин сайд нарын асуудлыг хаалттай горимоор хэлэлцэж байна
2 цаг 41 мин
МЕТА компанийн төлөөлөгчид улс төрийн намуудад сургалт, мэдээлэл хийв
Иргэдийн улс төрийн эрх, эрх чөлөөг хангаж, хамгаалах, сонгуулийн боловсрол мэдлэ
6 цаг 31 мин
Амьдрал яагаад үзэсгэлэнтэй вэ гэж үү?
Бэрхшээл сорилт бүрийн ард бэлэг бэлдсэн байдгаараа амьдрал үзэсгэлэнтэй.
6 цаг 36 мин
Төр хөдөлж эхэлтэл тэдний эрхийг Г.Жамъян сэтгүүлч “манасан”
Дэд бүтцийн сайдын үүрэг гүйцэтгэгч С.Зоригийг 26 жилийн өмнө онц хэрцгийгээр хөнөөсөн хэргийг тойрсон ноцтой ү
6 цаг 41 мин
IDU: Монголын ардчилал нэн эгзэгтэй “саарал” түвшинд байна
Азийн цээжинд ардчиллын баян бүрд болж олон улсад жишиг болж байсан Монгол Улсад ардчил
6 цаг 46 мин
Жижиг орнууд “ах” оронд найдах биш өөртэйгөө адилхан улсуудтай найзалж дэмжиж хөгжих хэрэгтэй
НҮБ-ын Ерөнхий Асамблейн 70 дугаар чуулганаар 2015 онд “Тогтвортой хөгжлийн зорилт”-ын 16 дахь зорилгын баталж,
6 цаг 51 мин
Би биш бид илүү үнэ цэнийг бүтээнэ
Үндэсний өдөр тутмын “Зууны мэдээ” сонин цаг үеийн хамгийн эрэлттэй, сонирхол татсан эрхмүүдийг “Трэнд зочин” буландаа урьдаг билээ
6 цаг 56 мин
Монголын АН, Олон улсын Ардчилсан холбооноос гаргасан тунхаг бичгийг сайшаав
Монголын АН, Олон улсын Ардчилсан холбооноос гаргасан тунхаг бичгийг сайшаав
16 цаг 55 мин