Компаниудад ил тод байдал ашигтайг ойлгох тогтолцоо бүрдээгүй

2018-12-18
Нийтэлсэн: Админ
 1 мин
Компанийн засаглал, нөхөн сэргээлт, ашиг хүртэгч эзэд ил тод байна уу гэдэгт дотоодын болон олон улсын уул уурхайн салбарын болон банкны салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа болон шинээр хувьцаа гаргаж байгаа компаниудад “Компанийн засаглалын хөгжлийн төв”-өөс судалгаа хийжээ. Тухайлбал, дотоодын “Оюутолгой”, “Энержи ресурсис”, “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Эрдэнэс тавантолгой”, “Багануур”, “Шивээ овоо”,”Баянтээг”, “АПУ”, “Хаан” банк зэрэг 10 компанийг төлөөлүүлэн сонгон судалсан байна. Олон улсын уул уурхайн компаниудаас “Рио Тинто”, “Anglo Am-rican”,” BHP Billiton”, “Аlrosa”, “China Shinhua energy”, “Poснефть”, “Сибирская угольная энергетическая компания” зэргийг судалжээ. Судалгаагаар уул уурхайн компаниудад жилийн тайлангийн нэгдсэн ойлголтыг нэвтрүүлэх, тайлан гаргах аргачлалыг боловсруулах, хөрөнгө оруулагч, хувьцаа эзэмшигчдэд бодит мэдээлэл өгөх зорилготой. Гэвч судалгаагаар жилийн тайлангийн талаар нэгдсэн ойлголтгүй, тайлангийн бүтэц агуулга тодорхой биш, аргачлалгүй, жилийн тайланг заавал гаргахыг шаардсан эрх зүй дутмаг байжээ. Уул уурхайн компаниуд бүгд санхүүгийн тайлан бланс, ААНОАТ-ын тайлан, ХХОАТ-ын, НДШ төлөлтийн, АТБӨЯХТ, уулын болон хайгуулын ажлын, байгаль хамгаалах тайлан, АМНАТ-ийн, агаарын бохирдлын төлбөрийн, ОҮИТБС гэх мэт 15 тайлан гаргадаг. Түүнчлэн тайлан гаргана гэдэг нь тухайн компани мэдээллээ ил тавих нь сөрөг талтай гэхээсээ илүүтэй ашигтай юм гэдгээ ойлгох тогтолцоо бүрдээгүй байгааг харуулжээ. Судлаач Т.Цэнд-Аюуш “Тайлангаа ил тод гаргаснаар компаниуд өөрийгөө илэрхийлэх бололцоо бүрдэнэ гэсэн үг. Нөгөө талаас тухайн компанид ажиллаж байгаа орон нутаг болон бусад оролцогч талууд нэгдсэн мэдээлэлгүйгээс болж тухайн компани ямар хэмжээний ашиг орлого олж байгаа, түүнийхээ хэдэн хувийг нь нийгэмд ямар арга замаар хандивласан. Ямар эерэг үр дагавар үүсгэж буй, эсвэл нөхөн сэргээлт хийхгүй байна уу гэх зэргийг харьцуулж шинжлэх боломж бүрдэхгүй байгаа юм. Түүнчлэн ТББ-ын зүгээс компаниудын тайланг хараад энэ компани илүү сайн байна, энэ нь нөхөн сэргээлтээ муу хийж байгаа юм байна. Энэ компанийн засаглал нь ойлгомжтой, цаад эцсийн ашиг хүртэгч эзэн нь энэ юм байна, ийм үзэл бодолтой, үүгээрээ бизнесээ хийдэг юм байна гэсэн дүгнэлтийг өгөх боломжтой цогц мэдээллийг тайлангаараа гаргадаг байх ёстой. Ийм чиглэлд зохицуулагч байгууллагууд ялангуяа яам болон тайлан шаардаж байгаа хяналтын байгууллагууд  шаардаж байгаа олон зүйлээ нэгтгэх хэрэгтэй гэдэг нь үйл ажиллагаа дагасан судалгаа харуулж байна” гэв. Эднийх судалгаагаа компаниудын үйл ажиллагааг жилийн турш дагаж судалсан аж. Ингэснээр тодорхой үр дүнд хүрчээ. Өөрөөр хэлбэл, компаниудад шаардлага тавихад дөхөмтэйгөөс гадна зохицуулагч байгууллагад алдаа дутагдал нь байна уу эсвэл санал, дүгнэлт, шаардлага хүргүүлэхэд ажил хэрэг болох магадлал өндөр үү гэдэг талаасаа үр дүнтэй болжээ. Харин бусад судлаачид үйл ажиллагааг нь дагаж биш зөвхөн тодорхой хэсгийг нь судалдаг. Зөвхөн нэг хэсгийг нь судлахаар асуудлыг шийдвэрлэх боломжгүй үр дүнгүй, гомдол, санал шүүмжлэл төдий судалгааны ажил болдог тухай судлаач Н.Нансалмаа онцолсон. Процессийн судалгаа  хийснээр хууль эрх зүйн зохицуулалт бүхий нэгдсэн жилийн тайлан гаргадаг болгох. Мөн жилийн тайлан гаргадаг болсноор мэдээллийн нэгдсэн сан бүрдэж мэдээлэл авах боломжтой болно. Нөгөөтэйгүүр ил тод байдал нь компани болон олон нийтэд  ач холбогдолтой байх тогтолцоо бүрдүүлэх шаардлагатай гэж дүгнэжээ. Жилийн тайлангийн бүтцийн загвар гаргасан байна. Үүнд санхүүгийн, үйл ажиллагаа стратегийн, засаглалын, эрсдлийн, нийгмийн хариуцлагын гэсэн бүлэгт хувааж компаниудад танилцуулахад бүгд ашиггүй олон тайлангаас цэгцтэй болсон гэж үзжээ. Иймд төрөөс жилийн тайлан тайлагнах нөхцлийг бүрдүүлэх хөшүүрэг хэрэгтэй гэжээ. Эх сурвалж: Зууны мэдээ сонин
Ройтерс:Монголын экс Ерөнхий сайд уул уурхайгаас олсон хууль бус мөнгөөрөө Нью-Йоркт байшин худалдан авчээ

Ройтерс:Монголын экс Ерөнхий сайд уул уурхайгаас олсон хууль бус мөнгөөрөө Нью-Йоркт байшин худалдан авчээ

51 мин
Гал зогсоох тогтоол, улс орнуудын сэрэмжлүүлэг, экс Ерөнхий сайдын дуулиан өрнөсөн долоо хоног

Энэ долоо хоногт дэлхий дахинаа болсон үйл явдлын нэг нь Газын зурвастай холбоотойгоор НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлөөс нэн даруй гал зогсоох тогтоолыг баталж чадлаа. Түүнчлэн өнгөрсөн баасан гарагт Москва хотноо болсон зэвсэгт халдлагын дараа улс орнууд ОХУ руу иргэдээ зорчихгүй байхыг анхааруулсаар байна.

3 цаг 25 мин
Сошиал орчинд ёс зүйтэй мэдээлэхийг уриаллаа

Бодит байдлыг сурвалжлан мэдээлэхдээ хэн нэгнийг ялгаварлан гадуурхаж, хэвшмэл ойлголтын золиос болгохгүй байх нь хэвлэл мэдээллийн мэргэжлийн ёс зүйн зарчим билээ. Иймд, хэвлэл мэдээллийн байгууллага, сэтгүүлчид жендэрийн тэгш эрхийг хангах чиглэлд манлайлж, хариуцлагаа дээшлүүлж ажиллах шаардлага сонгууль хаяанд ирсэн энэ үед чухал болоод байна. Хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудаас ёс зүйтэй нийтлэл, нэвтрүүлэг түгээхийг уриалж байдаг “Хэвлэл мэдээллийн зөвлөл”, Их британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант улсаас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамтай хамтран “Хэвлэл мэдээлэлд эрх тэгш байдлыг бүрдүүлэх нь” сэдэвт симпозиумыг өчигдөр зохион байгуулав. 

3 цаг 35 мин
Газар, лицензийн “наймаа”-ны сонсголд бэлдэх ажлын хэсгүүд хуралдахгүй УИХ-ын дарга ууртай байна

Уг нь энэ УИХ “багц”-аараа маш том реформуудыг хийсэн юм. Үндсэн хуулийн томоохон өөрчлөлт, авлига, адбан тушаалын ашиглалт, гэмт хэргийн эсрэг олон хуулийг батлан гаргасан. Баргийн УИХ чадахааргүй улс төрийн “шийдвэр” л дээ.

3 цаг 40 мин
Протокол: Төрийн өмчит компани байгуулахгүй гэж хуульчлах нь Үндсэн хуулийн зөрчил болох уу

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан өчигдөр 51.4 хувийн ирцтэйгээр эхэллээ. Хуралдааны эхэнд Төрийн болон орон нутгийн өмчит хуулийн этгээдийг шинээр байгуулахыг түр хориглох, тэдгээрийн үр ашиг, менежментийг сайжруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэв. Чуулганы нэгдсэн хуралдааны протоколыг хүргэж байна.

3 цаг 40 мин
Фото: Эрүүл мэндийн сэдэвт хэлэлцүүлэг боллоо

Фото: Эрүүл мэндийн сэдэвт хэлэлцүүлэг боллоо

18 цаг 37 мин
Гурил, малын тэжээлийн үнийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг дэмжив

Гурил, малын тэжээлийн үнийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг дэмжив

19 цаг 4 мин
Ц.Даваасүрэн:Төрийн өмчит компани байгуулж болохгүй гэсэн хууль баталвал Үндсэн хууль зөрчинө

Ц.Даваасүрэн:Төрийн өмчит компани байгуулж болохгүй гэсэн хууль баталвал Үндсэн хууль зөрчинө

19 цаг 7 мин
М.Оюунчимэг: Эмийн салбарын монополь байдал олон ноцтой асуудал үүсгэж байна

М.Оюунчимэг: Эмийн салбарын монополь байдал олон ноцтой асуудал үүсгэж байна

19 цаг 10 мин
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа

19 цаг 14 мин