А.ДОРЖХАНД
Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдрийг тохиолдуулан жил бүр хүчит бөхийн барилдаан болдог уламжилалтай. Харин энэ жил цар тахлын улмаас хөл хориотой учир хориглосон билээ. Тиймээс та бүхэндээ нэгэн бөхийн тухай дурсамжийг хуваалцаж байна.
Мөнх цаст хайрханаа мөрлөн оршдог Завхан нутаг эртнээс эр бяр нь жигдэрсэн хүчит бөхчүүдийн өлгий нутаг. Тэр дундаа Ургамал сум хүн ам цөөнтэй, говийн сум хэдий ч аймагтаа төрж гарсан бөхөөрөө эхний тавд ордог байна. Аймгийн наадмын таван түрүү, таван үзүүрийг энэ сум авчээ.
Энэ сумаас гурван сайхан аймгийн арслан төрсний нэг нь Д.Доржсүрэн арслан юм. Түүний тухай нутгийнхан нь өнөөг хүртэл дурсан ярьдаг. Тэрээр аймгийн арслан П.Өсөхбаатарын нагац ах юм. Түүний тухай П.Өсөхбаатар арслангийн аав сумын заан Н.Пүрвээ гуай олон сайхан дурсамжийг хүүрнэж байлаа.
Тэрээр “Арслан бусад бөх шиг бэлтгэл сургуулилт хийж байгаагүй ч улсын цолонд ойрхон бөх гэж ярьдаг байлаа. 1977, 1981 онд үзүүрлэж 1984 онд аймагтаа түрүүлсэн. Бие хаа их сайхан том, өндөр цэвэрхэн цагаан царайтай аргагүй л бөхийн шинж бүрдсэн хүн байлаа. Улсад ирж цөөхөн барилдаж нэг удаа гурав, нэг удаа дөрөв давсан гэдэг. Түүнийг би хувьдаа тун сайн бөх байсан гэж боддог. Барилдааны арга заль ихтэй.
Ойрын аймгуудын наадамд бол олон түрүүлсэн дээ. Миний санаанд тодхон үлдсэн нэг дурсамж бий.
Би наймдугаар ангид байхдаа Д.Доржсүрэн арслантай хамт Увс аймгийн Завхан сумын наадамд очиж барилдан хүүхдийн барилдаанд болон насанд хүрэгчдийн барилдаанд нь түрүүлж байв. Арслангийн барилдааны арга мэхээс дурсамж хүүрнэхэд манай сум 1970-1980-аад оны хооронд нэг жил хоёр наадам хийдэг байв. Нэг нь сумын наадам нөгөө нь намар “Ургацын баяр” болдог байв. 1979 оны энэ наадамд О.Балжиням аварга ирж барилдлаа. Тухайн үед тун сайн гэгдэж улсын шигшээ тамирчин байсан аварга дөнгөж 19 настай байжээ. Тэр үед Д.Доржсүрэн ах аймгийн заан цолтой байж. Харин энэ барилдаанд О.Балжинням аварга Д.Доржсүрэн ахыг амласан байна. Харин тэр хоёр барилдах гээд өртөл хашир заан залуу бөхийг барьцгүй ганц хавираад өвдөглүүлчихэж билээ. Энэ бол залуу бөхөд их сургамж үлдээж байгаа юм. Бөх хүнд хий нь арилна ч гэж хэлдэг. Нэг үгээр хэлбэл унах ёсгүй хүнд унасан, санамсаргүй алдаа гаргасан гэсэн үг юм. Арслангийн барилдаанаас залуучууд суралцсан даа гэж боддог” гэж байв.
Өв соёлын минь нэгээхэн хэсгийг тээж ийм нэгэн эрмэг хүчтэн цаст хайрханы өвөрт мэндэлж өөрийн түүхээ үлдээсэн байх юм.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
2020.11.24 МЯГМАР № 225 (6450)
Төв Азийн орнууд болон Японы анхны дээд хэмжээний уулзалт
Төв Азийн таван орон болон Японы удирдагч нарын уулзалт арванхоёрдугаар сарын 18-20-нд Токиод болж өнгөрсөн. Энэ уулзалт нь бүс нутгийн хамтын ажиллагааны үйл явц шинэ эрч хүч авч буй Төв Азийн өнөөгийн чиг хандлагын хүрээнд онцгой ач холбогдолтой Стратегийн түншлэлийн шинэ үе шат болж байгааг хэвлэлүүд мэдээлж байна.
Уржигдар 19 цаг 30 мин
ЧУУЛГАН: Үндэсний эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай тогтоолыг батлав
УИХ-ын чуулганы өнөөдөр /2025.12.26/-ийн хуралдаанаар Үндэсний Эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх “Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг баталлаа.
Уржигдар 14 цаг 39 мин
Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөл хуралдаж байна
Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөлийн ээлжит хуралдаан өнөөдөр болж байна. Тус хуралдаанаар усны нөөцийг хамгаалах, зохистой ашиглах, төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэсэн 11 судалгааны ажлын тайланг хэлэлцэнэ.
Уржигдар 14 цаг 37 мин
Д.Трамп Казахстан, Узбекистаны удирдагч нарыг G20 дээд хэмжээний уулзалтад урив
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Казахстан, Узбекистан улс 2026 онд Флорида мужийн Майами хотод болох G20-ийн дээд хэмжээний уулзалтад урилга хүлээн авах болно гэж мэдэгдэв. Тэрээр энэ талаар Truth Social олон нийтийн сүлжээндээ бичжээ.
Уржигдар 14 цаг 33 мин
Parliamentary Committee Reviews Draft Resolution to Increase Mongolia’s Benefits from Oyu Tolgoi
The Economic Standing Committee of the Parliament discussed a draft parliamentary resolution on December 23, 2025, aimed at safeguarding Mongolia’s national interests and increasing the country’s benefits from the operation of the Oyu Tolgoi group of deposits.
Уржигдар 14 цаг 32 минМонгол Улсад 2026 онд болох аялал жуулчлалын нэгдсэн цагалбар
Монгол Улсад 2026 онд соёл, аялал жуулчлал, спортын чиглэлээр зохион байгуулагдах хурал, зөвлөгөөн, үзэсгэлэн арга хэмжээний нэгдсэн цаглаврыг нийслэл, 21 аймаг, төрийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын саналыг үндэслэн нэгтгэж, Засгийн газрын 2025 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуралдаанаар танилцууллаа.
Уржигдар 13 цаг 33 мин
Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэв олгов
Монгол Улсын Засгийн газраас өргөн мэдүүлсний дагуу төрийн албаны удирдах албан тушаал хашиж байгаа нэр бүхий 21 эрхэмд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэвийг шинээр болон ахиулан олголоо.
Уржигдар 13 цаг 27 мин
УИХ дарга уурхайчдад ойн баярын мэнд хүргэв
Монголын уул уурхайн салбарын үүсч хөгжсөний 103 жилийн ой өнөөдөр /2025.12.25/ тохиож байгаа ба УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр Их Хурлын дарга Н.Учрал “Эдийн засгийг нуруундаа үүрч яваа, нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал хувь нэмэр оруулж ирсэн уул уурхайн салбарынхан, уурхайчдадаа түүхт ойн мэндийг өргөн дэвшүүлье. Та бүхэнд ажлын амжилт, сайн сайхан бүхнийг хүсье” гэж тус салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүлэв.
Уржигдар 13 цаг 26 мин
Улсын ерөнхий прокурорын орлогч М.Чинбат гэж хэн бэ?
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган, Максимын Чинбатыг Улсын ерөнхий прокурорын орлогчийн албан тушаалд улираан томилсон.
Уржигдар 13 цаг 25 мин
Чуулган: Төрийн өмчийг хувьчлах, өөрчлөн байгуулах үндсэн чиглэлийн төслийг хэлэлцэж байна
Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулганы өнөөдрийн (2025.12.25) үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 12 минутад Улсын Их Хурлын 73 гишүүн хүрэлцэн ирснээр 57.9 хувийн ирцтэйгээр эхэлж, “Төрийн өмчит хуулийн этгээдийн хувьцааг 2026-2028 онд биржээр олон нийтэд нээлттэй худалдах, төрийн өмчийг хувьчлах, өөрчлөн байгуулах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх хэлэлцүүлгийг эхлүүллээ.
Уржигдар 13 цаг 23 мин