Ази дахь чөлөөт худалдааны бүс- Хятадад зориулсан гав

2020-11-22
Нийтэлсэн: Админ
 3 мин унших

З.Батцэцэг

Дэлхийн томоохон чөлөөт худалдааны бүсийг Азид байгуулах гэрээнд гарын үсэг зурсан нь улс төрийн холын харааг итлгэж байна гэж Токио дахь DW-ийн сэтгүүлч Мартин Фриц үзэж байна.

Яаж Хятад улсыг дэлхийн эдийн засгийн либерал зарчмыг сахин мөрдүүлэх вэ? АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп хориг арга хэмжээ, хөрөнгө оруулалтад хориг тавих, зарим нэг Хятадын компанид торгуулийн татвар ногдуулах, Хятад Америкийн эдийн засгийг “салгах” зэрэгт их найдаж байсан.

Харин азиуд эсрэг аргыг сонгож байна. Дэлхийн томоохон чөлөөт худалдааны бүсэд тулгуурлан гаалийн татварыг бууруулах, дэлхийн эдийн засгийн үйлдвэрлэлийн бараг 30% нь ногддог 2,2 тэрбум хүн амтай улстай бүс нутгийн эдийн засгийн цогц түншлэл (БНЭЗЦТ) бий болгох. Энэ нь Хятадыг номхотгоход томоохон амжилт олох зам юм. АНУ агуу гүрэн гэдэг байр сууриа Хятадад алдахгүй гэж цаг хугацааг их татаж байна. Трампын Хятадын эсрэг бодлого нь Америкийн элитүүд аль болох манлайллаа удаан хадгалж үлдэхийг эрмэлзэж байгааг харуулж байна. Гэвч Хятадын өсөлтийг зогсоож дийлэхгүй. Хятад эдийн засгийн хөгжлийн төлөвлөгөөнд үйлдвэрлэлээ 2035 он гэхэд гурав дахин нэмэгдүүлнэ гэдэг нь бодит юм. Ингэснээр Хятад улс АНУ-ыг эдийн засгийн томоохон гүрэн гэсэн байр сууринаас авч хаях юм.

Хятадтай дайсагнахын оронд хамтарч ажиллах

 АНУ-аас ялгаатай нь Хятадын хөрш орнууд үүнтэй эвлэрсэн. Тэд алс ирээдүйгээ бодон хүйтэн дайн тэдэнд ашиггүй гэдгийг ойлгож байгаа юм. Тэд хамтарч ажиллах нэрээр Хятадтай уялдахыг хүсэж байна. Ийм ч учраас АНУ-ын холбоотнууд гэгдэх Япон, Өмнөд Солонгос, Австрали, Шинэ Зеланд  дэлхийн томоохон худалдааны энэ зөвшилцөлд гарын үсгээ зурсан.      

Бүс нутгийн эдийн засгийн цогц түншлэлд (БНЭЗЦТ) оролцсоноор тэд хүчээ авч байгаа Хятадын эдийн засгаас ашиг олно. Үүний хажуугаар бас хэдэн арван жилийн дараа Бээжингээс хамааралтай болохгүй санаатай. Өмнөд Солонгос, Япон улс нь нэг талаас Хятадын эдийн засгийг дэмждэг ч, нөгөө талаас улс төрийн зайгаа барьдаг багагүй туршлагатай юм.  

Хятад улс дэлхийн эдийн засгийг хоёр удаа аварсан гэдгийг Азид хүлээн зөвшөөрдөг. Эхний удаа нь 2008, 2009 онд дэлхийн санхүүгийн хямралын үеэр Хятад улс маш том хөрөнгө оруулалт хийж байсан. Дараа нь сая коронавирусыг улс эх орондоо амжилттай дармагцаа маш хурдан эдийн засгаа сэргээж чадсан. Бээжинг тусгаарлахын оронд харилцан ярилцан байдлыг өөрсдөдөө ашигтайгаар эргүүлж чадсан.

Ази-дэлхийн эдийн засгийн шинэ төв

Азийн улс орнууд стратеги бодлого улс төрийн алсын хараагаа дахин нэг нотолж байна. Дундаж анги өсөн дэвжсэнээр ойрын арван жил Ази дэлхийн эдийн засгийн хөдөлгүүр болж, Хятадад төвтэй худалдааны чөлөөт бүс болно. Яг одоо Германд төвтэй Европ шиг, АНУ-д төвтэй Хойд Америк шиг. Барууныхан үүнд бэлэн байх хэрэгтэй.

Барак Обама найман жил Ерөнхийлөгчөөр ажиллахдаа АНУ-ыг Номхон Далайн бүс рүү чиглүүлсэн. Тэр үед Дэд Ерөнхийлөгч байсан, одоо Ерөнхийлөгчөөр сонгогдоод байгаа Жозеф Байден тэр чиглэлээ үргэлжлүүлэн Хятадтай хамтарч ажиллавал илүү үр дүнтэй .

Бүс нутгийн эдийн засгийн цогц түншлэлд (БНЭЗЦТ) гарны үсэг зурсны дараа Хятадын хөршүүд АНУ стратеги бодлогоо өөрчлөхийг хүсэж байгаагаа илэрхийлэх болсон. Үүнийг Хятадын ялалт гэж үзэж болно, эсвэл улс төрийн бодит байдал ч гэж болно.

Эх сурвалж: www.centrasia.org

Засаглалын хямралыг АНСА “засах” уу

Засаглалын хямралыг АНСА “засах” уу

1 цаг 22 мин
Төв Азийн орнууд болон Японы  анхны дээд хэмжээний уулзалт

Төв Азийн таван орон болон Японы удирдагч нарын уулзалт арванхоёрдугаар сарын 18-20-нд  Токиод болж өнгөрсөн. Энэ уулзалт нь бүс нутгийн хамтын ажиллагааны үйл явц шинэ эрч хүч авч буй Төв Азийн өнөөгийн чиг хандлагын хүрээнд онцгой ач холбогдолтой Стратегийн түншлэлийн шинэ үе шат болж байгааг  хэвлэлүүд мэдээлж байна.

Уржигдар 19 цаг 30 мин
ЧУУЛГАН: Үндэсний эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай тогтоолыг  батлав

УИХ-ын чуулганы өнөөдөр /2025.12.26/-ийн хуралдаанаар Үндэсний Эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх “Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг баталлаа.

Уржигдар 14 цаг 39 мин
Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөл хуралдаж байна

Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөлийн ээлжит хуралдаан өнөөдөр болж байна. Тус хуралдаанаар усны нөөцийг хамгаалах, зохистой ашиглах, төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэсэн 11 судалгааны ажлын тайланг хэлэлцэнэ.

Уржигдар 14 цаг 37 мин
Д.Трамп Казахстан, Узбекистаны удирдагч нарыг G20 дээд хэмжээний уулзалтад урив

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Казахстан, Узбекистан улс 2026 онд Флорида мужийн Майами хотод болох G20-ийн дээд хэмжээний уулзалтад урилга хүлээн авах болно гэж мэдэгдэв. Тэрээр энэ талаар Truth Social олон нийтийн сүлжээндээ бичжээ.

Уржигдар 14 цаг 33 мин
Parliamentary Committee Reviews Draft Resolution to Increase Mongolia’s Benefits from Oyu Tolgoi

The Economic Standing Committee of the Parliament discussed a draft parliamentary resolution on December 23, 2025, aimed at safeguarding Mongolia’s national interests and increasing the country’s benefits from the operation of the Oyu Tolgoi group of deposits.

Уржигдар 14 цаг 32 мин
Монгол Улсад 2026 онд болох аялал жуулчлалын нэгдсэн цагалбар

Монгол Улсад 2026 онд соёл, аялал жуулчлал, спортын чиглэлээр зохион байгуулагдах хурал, зөвлөгөөн, үзэсгэлэн арга хэмжээний нэгдсэн цаглаврыг нийслэл, 21 аймаг, төрийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын саналыг үндэслэн нэгтгэж, Засгийн газрын 2025 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуралдаанаар танилцууллаа.

Уржигдар 13 цаг 33 мин
Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэв олгов

Монгол Улсын Засгийн газраас өргөн мэдүүлсний дагуу төрийн албаны удирдах албан тушаал хашиж байгаа нэр бүхий 21 эрхэмд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэвийг шинээр болон ахиулан олголоо.

Уржигдар 13 цаг 27 мин
УИХ дарга уурхайчдад ойн баярын мэнд хүргэв

Монголын уул уурхайн салбарын үүсч хөгжсөний 103 жилийн ой өнөөдөр /2025.12.25/ тохиож байгаа ба УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр Их Хурлын дарга Н.Учрал “Эдийн засгийг нуруундаа үүрч яваа, нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал хувь нэмэр оруулж ирсэн уул уурхайн салбарынхан, уурхайчдадаа түүхт ойн мэндийг өргөн дэвшүүлье. Та бүхэнд ажлын амжилт, сайн сайхан бүхнийг хүсье” гэж тус салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүлэв.

Уржигдар 13 цаг 26 мин
Улсын ерөнхий прокурорын орлогч М.Чинбат гэж хэн бэ?

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган, Максимын Чинбатыг Улсын ерөнхий прокурорын орлогчийн албан тушаалд улираан томилсон.

Уржигдар 13 цаг 25 мин