- Хөгшчүүдийн сэтгэл гутралыг олж, эмчлэхэд хүндрэлтэй байдаг-
З.БАТЦЭЦЭГ
Сэтгэл гутрал бол бидний баяр баясал, эрч хүч, амьдарлын утга учирыг алдагдуулдаг хүнд өвчний нэг. Харамсалтай нь энэ өвчнөөр том хүн, хүүхэд, эрэгтэй, эмэгтэй хэн ч өвдөж болдог. ДЭМБ-аас гаргасан статистикаар настай хүмүүсийн 7 хувь сэтгэл гутралд автдаг ба 60-аас дээш насныхны 6 хувь нь хөгжлийн бэрхшээлийн шалтгаан нь болдог. Харамсалтай нь настай хүмүүст анхны шинж тэмдгийг анзаарахгүй өнгөрөх тохиолдол олонтаа гардаг аж. Нас ахихаар хүний ааш зан, дадал зуршил өөрчлөгдөн, ганцаараа их цагийг өнгөрөөж, хүнтэй бага харилцдаг тул сэтгэл гутралыг ихэнхдээ хожуу оношилоход хүрдэг байна. Өөрийн болон ойр дотны хүнийхээ эрүүл мэндэд илүү анхаарахын тулд бид настай хүмүүсийн сэтгэл гутралын талаар бидний мэдэж байх ёстой хэдэн баримтыг дурдъя.
Баримт №1: Зүрхний өвчин сэтгэл гутралд орох магадлалыг нэмэгдүүлдэг
Зүрх судасны өвчин (жишээ нь, даралт ихсэх) настай хүмүүсийн сэтгэл гутралд орох магадлалыг нэмэгдүүлдэг. Холам Хандекерээр удирдуулсан Кембрижийн Их Сургуулийн судлаачид ийм дүгнэлтэд хүрчээ. Энэ судалгаа нь 370 гаруй мянган хүн оролцсон гэр бүлийн судалгаа. Ойр дотны хүмүүсээс нэг нь л зүрх судасны өвчнөөр нас барахад сэтгэл гутралд орох магадлал 20 хувь ихэсдэг байна. Түүгээр ч зогсохгүй эргээд сэтгэл гутрал нь зүрх судасны өвчнөөр өвдөх магадлалыг нэмэгдүүлдэг.
Баримт №2: Тэтгэвэрт гарах үе хамгийн эрсдэлтэй
Настай хүмүүсийг сэтгэл гутралд ордог маш том хувийг тэтгэвэрт гарсан эхний жил эзэлдэг. Маш олон шалтгаантай. Амьдарлын хэв маяг огцом өөрчлөгдөх, харилцаа холбоо буурах, нийгмийн статус буурах, санхүүгийн байдал муудах. Түүнээс гадна хүн тэтгэвэрт гарахаараа нийгмийн идэвх буурч, гадаа бага гарч, цэвэр агаарт гарах нь багасадаг нь их нөлөөлдөг.
Баримт №3: Залуудаа сэтгэл гутралд автаж байсан бол эрсдэлт бүлэгт хамрагдана
Хэрвээ залуудаа сэтгэл гутралд автаж байсан бол хүчтэй стресстэй тулгарахад ( жишээ нь тэтгэвэрт гарах, хань ижилээ алдах, хүнд өвчнөөс болж амьдарлын хэв маяг огцом өөрчлөгдөх) амархан сэтгэл гутралд автдаг. Хэрвээ таны ойр дотны хүн залуудаа сэтгэл гутралд автаж байсан бол түүнд онцгой анхаарах хэрэгтэй. Ялангуяа стресс, амьдарлын хүнд үед.
Баримт №4: Настай хүмүүсийн сэтгэл гутралд орсоныг мэдэж болох физиологийн шинж тэмдэг
Хоолны дуршилгүй болох, турах, хоол боловсруулалт муудах, тайлбарлаж хэлэх аргагүй өвдөлт. Энэ бүгд сэтгэл гутрал эхэлж байгаа шинж тэмдэг. Настай хүмүүсийн хувьд сэтгэл гутрал нь сэтгэл зүйгээр биш физиологоор эхэлдэг.
Баримт №5: Цахим орчин тус болж болно.
Дундаж насныхны хувьд цахим ертөнцөд цаг их зарцуулах нь сэтгэл гутралд оруулж болдог. Харин настай хүмүүст эсрэгээрээ сэтгэл гутралаас урьдчилан сэргийлэхэд тус болдог. Ажлаасаа гараад, уулзаж байсан хүмүүстэй холбоо тасрах, идэвхтэй амьдралын хэв маяг алдагдахаар аажмаар нийгмийн холбоо тасардаг.Харин цахим орчноор дамжуулж хүмүүстэй харилцах нь энэ эрсдлийг бууруулдаг.
Эх сурвалж www.goodhouse.ru
Төв Азийн орнууд болон Японы анхны дээд хэмжээний уулзалт
Төв Азийн таван орон болон Японы удирдагч нарын уулзалт арванхоёрдугаар сарын 18-20-нд Токиод болж өнгөрсөн. Энэ уулзалт нь бүс нутгийн хамтын ажиллагааны үйл явц шинэ эрч хүч авч буй Төв Азийн өнөөгийн чиг хандлагын хүрээнд онцгой ач холбогдолтой Стратегийн түншлэлийн шинэ үе шат болж байгааг хэвлэлүүд мэдээлж байна.
Өчигдөр 19 цаг 30 мин
ЧУУЛГАН: Үндэсний эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай тогтоолыг батлав
УИХ-ын чуулганы өнөөдөр /2025.12.26/-ийн хуралдаанаар Үндэсний Эрчим хүчний аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх “Засгийн газарт чиглэл өгөх тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг баталлаа.
Өчигдөр 14 цаг 39 мин
Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөл хуралдаж байна
Монгол Улсын Усны нөөцийн зөвлөлийн ээлжит хуралдаан өнөөдөр болж байна. Тус хуралдаанаар усны нөөцийг хамгаалах, зохистой ашиглах, төлөвлөлтийг сайжруулахад чиглэсэн 11 судалгааны ажлын тайланг хэлэлцэнэ.
Өчигдөр 14 цаг 37 мин
Д.Трамп Казахстан, Узбекистаны удирдагч нарыг G20 дээд хэмжээний уулзалтад урив
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Казахстан, Узбекистан улс 2026 онд Флорида мужийн Майами хотод болох G20-ийн дээд хэмжээний уулзалтад урилга хүлээн авах болно гэж мэдэгдэв. Тэрээр энэ талаар Truth Social олон нийтийн сүлжээндээ бичжээ.
Өчигдөр 14 цаг 33 мин
Parliamentary Committee Reviews Draft Resolution to Increase Mongolia’s Benefits from Oyu Tolgoi
The Economic Standing Committee of the Parliament discussed a draft parliamentary resolution on December 23, 2025, aimed at safeguarding Mongolia’s national interests and increasing the country’s benefits from the operation of the Oyu Tolgoi group of deposits.
Өчигдөр 14 цаг 32 минМонгол Улсад 2026 онд болох аялал жуулчлалын нэгдсэн цагалбар
Монгол Улсад 2026 онд соёл, аялал жуулчлал, спортын чиглэлээр зохион байгуулагдах хурал, зөвлөгөөн, үзэсгэлэн арга хэмжээний нэгдсэн цаглаврыг нийслэл, 21 аймаг, төрийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын саналыг үндэслэн нэгтгэж, Засгийн газрын 2025 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуралдаанаар танилцууллаа.
Өчигдөр 13 цаг 33 мин
Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэв олгов
Монгол Улсын Засгийн газраас өргөн мэдүүлсний дагуу төрийн албаны удирдах албан тушаал хашиж байгаа нэр бүхий 21 эрхэмд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Тэргүүн түшмэлийн зэрэг дэвийг шинээр болон ахиулан олголоо.
Өчигдөр 13 цаг 27 мин
УИХ дарга уурхайчдад ойн баярын мэнд хүргэв
Монголын уул уурхайн салбарын үүсч хөгжсөний 103 жилийн ой өнөөдөр /2025.12.25/ тохиож байгаа ба УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны үеэр Их Хурлын дарга Н.Учрал “Эдийн засгийг нуруундаа үүрч яваа, нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд чухал хувь нэмэр оруулж ирсэн уул уурхайн салбарынхан, уурхайчдадаа түүхт ойн мэндийг өргөн дэвшүүлье. Та бүхэнд ажлын амжилт, сайн сайхан бүхнийг хүсье” гэж тус салбарынханд баярын мэндчилгээ дэвшүүлэв.
Өчигдөр 13 цаг 26 мин
Улсын ерөнхий прокурорын орлогч М.Чинбат гэж хэн бэ?
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган, Максимын Чинбатыг Улсын ерөнхий прокурорын орлогчийн албан тушаалд улираан томилсон.
Өчигдөр 13 цаг 25 мин
Чуулган: Төрийн өмчийг хувьчлах, өөрчлөн байгуулах үндсэн чиглэлийн төслийг хэлэлцэж байна
Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулганы өнөөдрийн (2025.12.25) үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 12 минутад Улсын Их Хурлын 73 гишүүн хүрэлцэн ирснээр 57.9 хувийн ирцтэйгээр эхэлж, “Төрийн өмчит хуулийн этгээдийн хувьцааг 2026-2028 онд биржээр олон нийтэд нээлттэй худалдах, төрийн өмчийг хувьчлах, өөрчлөн байгуулах үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх хэлэлцүүлгийг эхлүүллээ.
Өчигдөр 13 цаг 23 мин